Όχι πολυφαινόλες, αλλά φαινολικές ενώσεις: η αλήθεια πίσω από τη βιοδραστική δύναμη του ελαιολάδου

Ο ισχυρισμός ότι τα οφέλη του εξαιρετικού παρθένου ελαιολάδου οφείλονται στις «πολυφαινόλες» ακούγεται συχνά, αλλά σύμφωνα με τον Ιταλό καθηγητή Maurizio Servili από το Πανεπιστήμιο της Περούτζια όπως δημοσιεύει ο εξειδικευμένος ισπανικός ιστότοπος Olimerca στις 11/7/2025, είναι επιστημονικά ανακριβής. Η πραγματική πηγή των ευεργετικών ιδιοτήτων του ελαιολάδου είναι οι μονομερείς φαινολικές ενώσεις, όπως η υδροξυτυροσόλη και η ολεουροπεΐνη, και όχι πολυμερείς ενώσεις όπως οι τανίνες του κρασιού.
Η διάκριση αυτή δεν είναι απλώς ορολογική. Όπως τονίζει ο Servili, αυτές οι ενώσεις είναι βιοδραστικές και βιοδιαθέσιμες: απορροφώνται ταχύτατα από το ανθρώπινο έντερο και μεταφέρονται μέσω του αίματος, προσφέροντας αντιοξειδωτική, αντιφλεγμονώδη και καρδιοπροστατευτική δράση.
Η άποψη αυτή έρχεται να ενισχυθεί και από την εκτεταμένη εργασία του Δημήτρη Μπόσκου, ομότιμου καθηγητή Χημείας του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, όπως παρουσιάστηκε στο τεύχος 54 του περιοδικού Ελιά & Ελαιόλαδο. Ο Μπόσκου εξετάζει τις δομικές ιδιότητες, τη βιοδιαθεσιμότητα και τις φαρμακολογικές δυνατότητες των φυτικών φαινολών, σημειώνοντας ότι οι φαινολικές ενώσεις των φυτών – και ιδιαίτερα του ελαιολάδου – έχουν σαφή επιστημονική συσχέτιση με τη μείωση του κινδύνου εμφάνισης καρδιαγγειακών νοσημάτων και καρκίνου.
Η έννοια της φαινολικής βιοδιαθεσιμότητας
Σύμφωνα με τον Μπόσκου, η έρευνα των τελευταίων δεκαετιών έχει επικεντρωθεί στην κατανόηση της χημικής φύσης, κατανομής και δραστικότητας αυτών των ενώσεων στο φυτό. Η σύγχρονη επιστήμη υποστηρίζει ότι τα μονομερή φαινολικά μόρια του ελαιολάδου, όπως η υδροξυτυροσόλη, έχουν υψηλό βαθμό αντιοξειδωτικής ικανότητας, λόγω της δομής τους, και είναι ιδιαίτερα απορροφήσιμα από τον ανθρώπινο οργανισμό.
Αξίζει να σημειωθεί ότι ήδη περισσότερες από 100 διατροφικές μελέτες σε ανθρώπους καταγράφουν θετικά αποτελέσματα στην υγεία από τη χρήση φαινολών στη διατροφή, ενώ επισημαίνεται και η ανάγκη ανάπτυξης καλύτερων μοντέλων διαιτητικής αξιολόγησης.
Επιστημονική συνέπεια και διατροφική πολιτική
Η παρανόηση που επισημαίνει ο Servili γύρω από τον όρο «πολυφαινόλες» δεν μειώνει την αξία του ελαιολάδου – αντιθέτως, αναδεικνύει τη μοναδική του θέση ως λειτουργικό τρόφιμο. Όπως συμπεραίνεται και στα επιστημονικά άρθρα του περιοδικού Ελιά & Ελαιόλαδο (τεύχη 54 και 77), το ελληνικό ελαιόλαδο αποτελεί παγκόσμιο πρότυπο υγιεινής λιπαρής ύλης, λόγω της καθαρότητας και δραστικότητας των φαινολικών ενώσεών του.
Κοινή επιστημονική γλώσσα
Η σύνθεση των απόψεων Servili και Μπόσκου υπογραμμίζει την ανάγκη για αυστηρότερη επιστημονική ορολογία στον δημόσιο διάλογο για τη διατροφή. Ο όρος «φαινολικές ενώσεις» αντικατοπτρίζει ακριβώς το χημικό και βιολογικό προφίλ του εξαιρετικού παρθένου ελαιολάδου. Η διόρθωση αυτή όχι μόνο ενισχύει την αξιοπιστία της επικοινωνίας, αλλά εξοπλίζει και τον καταναλωτή με ακριβή επιστημονική γνώση.
βλέπε επίσης: Η EFSA απορρίπτει την σχέση φαινολικών ενώσεων και της μείωσης της LDL-χοληστερόλης για τη μείωση του καρδιαγγειακού κινδύνου
Οι απόψεις που εκφράζονται στα σχόλια των άρθρων δεν απηχούν κατ’ ανάγκη τις απόψεις της ιστοσελίδας μας, το οποίο ως εκ τούτου δεν φέρει καμία ευθύνη. Για τα άρθρα που αναδημοσιεύονται εδώ με πηγή, ουδεμία ευθύνη εκ του νόμου φέρουμε καθώς απηχούν αποκλειστικά τις απόψεις των συντακτών τους και δεν δεσμεύουν καθ’ οιονδήποτε τρόπο την ιστοσελίδα.