Συνεντεύξεις: Ο πρώην Υπουργός Γεωργίας της Δανίας μιλά αποκλειστικά στο Agrocapital για το μέλλον της ευρωπαϊκής γεωργίας
Μετά από μια θητεία που χαρακτηρίστηκε από τολμηρές πολιτικές επιλογές, καινοτόμες στρατηγικές για τον αγροδιατροφικό τομέα και μια επιμονή στη σύνδεση της καινοτομίας με την παράδοση, ο πρώην Υπουργός Τροφίμων, Γεωργίας και Αλιείας της Δανίας, Rasmus Prehn, μιλά αποκλειστικά στο Agrocapital. Σε μια εκ βαθέων συζήτηση με τον Γεώργιο Μπακόλα, ο Δανός πολιτικός αναλύει πώς η Δανία κατάφερε να αναδειχθεί σε παγκόσμιο πρότυπο για τη βιώσιμη γεωργία, ενώ ταυτόχρονα διατηρεί την ανταγωνιστικότητα και την κοινωνική συνοχή στην ύπαιθρο.
— Κύριε Prehn, η Δανία αναγνωρίζεται διεθνώς ως πρωτοπόρος στις φυτικές διατροφές και στις προοδευτικές vegan πολιτικές. Πώς καταφέρατε να ενσωματώσετε αυτές τις τάσεις χωρίς να υπονομεύσετε τη βιωσιμότητα της παραδοσιακής κτηνοτροφίας και των τοπικών παραγωγών;
Η Δανία έχει μακρά παράδοση στην εκτροφή χοίρων και την παραγωγή γαλακτοκομικών. Η μετάβαση προς μια πιο φυτική διατροφή δεν ήταν εύκολη υπόθεση. Κλειδί αποτέλεσε ο ανοιχτός και συνεχής διάλογος με τους παραγωγούς, αλλά και η αξιοποίηση των ευρωπαϊκών εργαλείων ενίσχυσης, όπως η ΚΑΠ. Προσφέραμε στους αγρότες την ευκαιρία να στραφούν σε πιο βιώσιμες πρακτικές με οικονομικά κίνητρα και επαρκή χρόνο προσαρμογής. Ο σχεδιασμός, η εμπιστοσύνη και η συμπερίληψη αποτέλεσαν θεμέλια του εγχειρήματος.
— Σε μια Ευρώπη που δοκιμάζεται από ακραίες κλιματικές συνθήκες, διοικητικές επιβαρύνσεις και αστάθεια τιμών, ποια ήταν η στρατηγική σας για τη διατήρηση της ανταγωνιστικότητας χωρίς εκπτώσεις στη βιωσιμότητα;
Και εδώ, η συνεργασία με τις αγροτικές οργανώσεις ήταν κρίσιμη. Υποστηρίξαμε τη συνέχιση παραδοσιακής παραγωγής σε μικρότερη κλίμακα, ενώ ενισχύσαμε στοχευμένα τις φυτικές πρωτοβουλίες. Η Δανία δημιούργησε ζήτηση για φυτικά προϊόντα, παρέχοντας ταυτόχρονα εγγυήσεις για την απορρόφησή τους, ώστε να ενισχυθεί η εμπιστοσύνη των παραγωγών στο νέο μοντέλο.
— Η Δανία επένδυσε σημαντικά στην αγροδιατροφική καινοτομία και την κυκλική οικονομία. Πώς καταφέρατε να φέρετε σε πρακτική επαφή τους αγρότες με την έρευνα και την τεχνολογία;
Υπάρχει μια παράδοση δεκαετιών στη στενή συνεργασία αγροτών με επιστήμονες και τεχνολόγους στη Δανία. Αυτό το οικοσύστημα μας επέτρεψε να μεταβούμε ομαλά σε ένα πιο κυκλικό, βιώσιμο αγροδιατροφικό μοντέλο. Οι αγρότες είχαν ήδη τη νοοτροπία και τις υποδομές για να υποστηρίξουν αυτή την αλλαγή. Φυσικά, υπήρξαν και εντάσεις, όμως επέμεινα σε άμεση, ανθρώπινη επικοινωνία — όχι μόνο με οργανώσεις αλλά και με τους ίδιους τους αγρότες στην ύπαιθρο.
— Καθώς η Ευρωπαϊκή Ένωση σχεδιάζει τη νέα ΚΑΠ για μετά το 2027, ποιες είναι οι τρεις πιο κρίσιμες μεταρρυθμίσεις που απαιτούνται κατά τη γνώμη σας;
Πρώτον, πρέπει να ενσωματώσουμε στο σύστημα επιδοτήσεων την πραγματική περιβαλλοντική και κλιματική επίδοση των αγροτών. Δεύτερον, είναι αναγκαίο να ενισχυθεί η φυτική διατροφή έναντι της εντατικής κτηνοτροφίας. Και τρίτον, να αναγνωρίσουμε ότι η αλλαγή διατροφικών προτύπων προς μια πιο υγιεινή κατανάλωση είναι απαραίτητη και για την υγεία και για τον πλανήτη. Η ΚΑΠ οφείλει να υπηρετεί αυτή τη μετάβαση και να μην υποκύπτει σε παρωχημένες πιέσεις.
— Ποια ήταν η πιο δύσκολη αλλά και διδακτική απόφαση που κληθήκατε να πάρετε ως υπουργός;
Η δημιουργία μιας ευρείας διακομματικής συμφωνίας για την αγροτική πολιτική, η οποία διήρκεσε πάνω από έξι μήνες διαπραγματεύσεων. Καταφέραμε να φέρουμε στο ίδιο τραπέζι κόμματα από όλο το φάσμα και να πετύχουμε συναίνεση σε πάνω από το 90% του κοινοβουλίου. Αυτή η πολιτική σταθερότητα ήταν καθοριστική για την αποδοχή των μεταρρυθμίσεων από τους παραγωγούς.
— Πολλοί Ευρωπαίοι αγρότες αισθάνονται ότι οι αποφάσεις λαμβάνονται όλο και πιο μακριά από την πραγματικότητα της υπαίθρου. Πώς μπορεί η νέα γενιά πολιτικής ηγεσίας να αποκαταστήσει την εμπιστοσύνη τους;
Με παρουσία στην ύπαιθρο, όχι μόνο μέσω οργανώσεων, αλλά και με προσωπική επαφή. Είναι αναγκαίο οι πολιτικοί να περπατήσουν στο χωράφι, να ακούσουν και να διαμορφώσουν πολιτικές από τη βάση προς τα πάνω. Μόνο έτσι θα υπάρξει αίσθηση συμμετοχής και δικαιοσύνης.
Ο Rasmus Prehn υπογράμμισε και ένα μήνυμα με άμεση αξία για την Ελλάδα: «Ακόμα και στη Δανία, οι καταναλωτές είναι συχνά συντηρητικοί. Η αλλαγή δεν γίνεται από τη μια μέρα στην άλλη. Αλλά αν τα παιδιά μάθουν στο σχολείο να αγαπούν τη γεύση του φυτικού και βιολογικού φαγητού, θα επηρεάσουν και τις οικογένειές τους. Η αλλαγή ξεκινά από το τραπέζι.»
Η Δανία, όπως την περιγράφει ο Rasmus Prehn, δεν είναι απλώς ένα παράδειγμα τεχνοκρατικής αρτιότητας στην πράσινη μετάβαση της γεωργίας, αλλά ένα εργαστήριο πολιτικής σύνθεσης, κοινωνικού διαλόγου και πολιτισμικής αλλαγής. Στην καρδιά αυτής της προσπάθειας βρίσκεται η πεποίθηση ότι ο γεωργός δεν είναι ο αποδέκτης των αποφάσεων, αλλά ο συνδιαμορφωτής του μέλλοντος. Και όπως ο ίδιος ο πρώην Υπουργός υπογράμμισε με ειλικρίνεια «Αν δεν περάσουμε από τις μεγάλες συζητήσεις στα μικρά καθημερινά τραπέζια —στα σχολεία, στις καντίνες, στις αγορές— τότε η πράσινη μετάβαση θα μείνει στα χαρτιά.»
Σε μια Ευρώπη που αναζητεί επειγόντως νέα πρότυπα αξιοπιστίας, συμμετοχής και οικολογικής ευθύνης, η δανική εμπειρία προσφέρει όχι συνταγές, αλλά έμπνευση και, κυρίως, ένα κάλεσμα επιστροφής στην πολιτική με επίκεντρο τον άνθρωπο και το χώμα.
Ακολουθήστε το Agrocapital.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι τις ειδήσεις
Οι απόψεις που εκφράζονται στα σχόλια των άρθρων δεν απηχούν κατ’ ανάγκη τις απόψεις της ιστοσελίδας μας, το οποίο ως εκ τούτου δεν φέρει καμία ευθύνη. Για τα άρθρα που αναδημοσιεύονται εδώ με πηγή, ουδεμία ευθύνη εκ του νόμου φέρουμε καθώς απηχούν αποκλειστικά τις απόψεις των συντακτών τους και δεν δεσμεύουν καθ’ οιονδήποτε τρόπο την ιστοσελίδα.
