Προβληματισμοί για τη νέα ελαιοκομική περίοδο

Με επιτυχία πραγματοποιήθηκε η Ετήσια Τακτική Γενική Συνέλευση της ΠΕΜΕΤΕ, στις εργασίες της οποίας αναδείχθηκαν οι πρωτόγνωρες προκλήσεις για τον εξαγωγικό αγροδιατροφικό τομέα και ειδικότερα για την επιτραπέζια ελιά.

Ωστόσο, παρά τις δυσκολίες, ο κλάδος επέδειξε εντυπωσιακή ανθεκτικότητα. Και το 2024 οι εξαγωγές του προϊόντος συνέχισαν την ανοδική τους πορεία, καταγράφοντας νέο ιστορικό ρεκόρ ύψους €796 εκατ., με αύξηση 29,3% σε σύγκριση με το 2023.

Την ίδια περίοδο, οι συνολικές ελληνικές εξαγωγές τροφίμων αυξήθηκαν κατά 8,3%, ενώ το σύνολο των εξαγωγών της χώρας σημείωσε μείωση 2,2%. Τα στοιχεία αυτά καταδεικνύουν τον δυναμισμό των εξαγωγών επιτραπέζιων ελιών, καθώς και την καθοριστική συμβολή τους τόσο, στην ενίσχυση του εξαγωγικού προφίλ της χώρας, όσο και στην επίτευξη των μακροοικονομικών στόχων της. Κατά τη διάρκεια της Γενικής Συνέλευσης εκφράστηκαν έντονες επιφυλάξεις για την εξέλιξη των εξαγωγών του προϊόντος το 2025, καθώς οι προκλήσεις και τα προβλήματα έχουν πολλαπλασιαστεί, δημιουργώντας ένα κλίμα αβεβαιότητας που περιορίζει σοβαρά τις δυνατότητες μακροπρόθεσμου σχεδιασμού.

Σε ό,τι αφορά το σκέλος της προσφοράς του προϊόντος και του κόστους μεταποίησης του, επιβεβαιώθηκαν οι εξής επιβαρυντικοί παράγοντες:

▪ Οι εντεινόμενες γεωπολιτικές εξελίξεις, που διατηρούν σε υψηλά επίπεδα το κόστος ενέργειας, μεταφορών και πρώτων υλών.

▪ Η κλιματική κρίση, η οποία μπορεί ανά πάσα στιγμή να μεταβάλει τα δεδομένα της εγχώριας πρωτογενούς παραγωγής, επηρεάζοντας τόσο την ποιότητα όσο και την ποσότητα του προϊόντος.

▪ Η έλλειψη εργατικού δυναμικού, που αποτελεί απόρροια και του δημογραφικού προβλήματος της χώρας και πλήττει εξίσου τον πρωτογενή τομέα όσο και τη μεταποίηση

Αντίστοιχα, στο σκέλος της ζήτησης, καταλυτικό ρόλο διαδραματίζει η νέα δασμολογική πολιτική των ΗΠΑ, η οποία σε συνδυασμό με την διολίσθηση του δολαρίου αυξάνει σημαντικά το κόστος του προϊόντος στην αμερικανική αγορά πλέον του 25%. Η αύξηση αυτή συνιστά  άμεση απειλή για μείωση των πωλήσεων, καθώς η υψηλότερη τιμή θα περιορίσει την κατανάλωση, ενώ παράλληλα η ευνοϊκότερη δασμολογική μεταχείριση ανταγωνιστριών τρίτων χωρών θα οδηγήσει σε απώλεια του μεριδίου πωλήσεων στην πλέον στρατηγικής σημασίας αγορά επιτραπέζιων ελιών για την χώρα μας.

Οι Έλληνες εξαγωγείς καλούνται να ισορροπήσουν ανάμεσα σε δύο αντικρουόμενες συνθήκες:

▪ αφενός να απορροφήσουν και να διαχειριστούν τα αυξημένα κόστη, και

▪ αφετέρου να αντιμετωπίσουν τον κίνδυνο απώλειας μεριδίων σε μια αγορά όπως οι ΗΠΑ, η οποία εμφανίζει πλέον τάσεις συρρίκνωσης.

Σημειώνεται ότι σε μια άλλη αγορά, αυτή της Αυστραλίας, ήδη καταγράφονται απώλειες επειδή οι καταναλωτές έχουν υποστεί σημαντική μείωση του διαθέσιμου εισοδήματος τους λόγω της επιβαρυντικής συναλλαγματικής ισοτιμίας. Οι ελληνικές εξαγωγικές επιχειρήσεις έχουν αποδείξει  σε ικανοποιητικό βαθμό την προσαρμοστικότητα τους στις νέες εξελίξεις αλλά σε αυτό το πλαίσιο, επισημάνθηκε με έμφαση και η ανάγκη ουσιαστικής στήριξης των εξαγωγικών επιχειρήσεων από την Πολιτεία, ιδιαίτερα σε αγορές-κλειδιά όπως οι ΗΠΑ, όπου η ελληνική επιτραπέζια ελιά κινδυνεύει να χάσει το ανταγωνιστικό της πλεονέκτημα.

Τέλος, έγινε αναφορά στην τρέχουσα ελαιοκομική περίοδο 2025/26, η οποία παρουσιάζει διαφορετικά χαρακτηριστικά σε σχέση με την προηγούμενη (2024/25). Οι αρχικές εκτιμήσεις δείχνουν μειωμένη εγχώρια παραγωγή σε σύγκριση με τον ιδιαίτερα υψηλό όγκο της περσινής, που σε κάθε περίπτωση όμως θα καλύψει τις εξαγωγικές ανάγκες της χώρας.

Την ίδια ώρα που σε όλες τις ευρωπαϊκές και τρίτες χώρες της Μεσογείου αναμένεται ιδιαίτερα αυξημένος όγκος σε σχέση με την περσινή ελλειμματική παραγωγή επιτραπέζιων ελιών, γεγονός που θα διαμορφώσει συνθήκες εντονότερου ανταγωνισμού και πίεσης στις διεθνείς αγορές.

Σχετικά άρθρα:

Φρίκη στην Χαλκίδα: 9χρονη πήγε τραυματισμένη στο νοσοκομείο και διαπιστώθηκε σεξουαλική κακοποίηση Συγκλονιστικές στιγμές στο νοσοκομείο του Ρίου: Ενός λεπτού σιγή για τον 14χρονο που πνίγηκε στον Άραχθο Επέκταση της ενίσχυσης προς τους αιγοπροβατοτρόφους που επλήγησαν από ζωονόσους Αναζωπύρωση της φωτιάς στην Αχαΐα: Μήνυμα του 112 στους κατοίκους Μπάλας και Δραγώλενας