Ολοκλήρωση  του προγράμματος «Ανοιχτή Ακαδημία Ελαιοκομίας – Μεσσηνία» από τον οργανισμό Νέα Γεωργία- Νέα Γενιά με σημαντική συμβολή της 4Ε

Την Παρασκευή, 10 Οκτωβρίου 2025, στις 18:00, στις εγκαταστάσεις του Αγροτικού Συνεταιρισμού «Ένωση Μεσσηνίας» (Θουρία, Ε.Ο. Καλαμάτας – Τριπόλεως, Καλαμάτα 24100) έγινε η τελική εκδήλωση στο πλαίσιο της ολοκλήρωσης  του προγράμματος «Ανοιχτή Ακαδημία Ελαιοκομίας – Μεσσηνία».

Η εκδήλωση σήμανε την ολοκλήρωση ενός προγράμματος με  πλούσιο περιεχόμενο, που είχε στόχο την υιοθέτηση σύγχρονων πρακτικών ελαιοκομίας από τους ελαιοκαλλιεργητές της Μεσσηνίας, με σκοπό την βελτίωση των παραγωγικών διαδικασιών και ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας και της εξωστρέφειας του κλάδου.

Η χρηματοδότηση του προγράμματος αυτού έγινε από κοινού από τον οργανισμό Νέα Γεωργία Νέα Γενιά, μέσω της ιδρυτικής δωρεάς του Ιδρύματος Σταύρος Νιάρχος (ΙΣΝ), καθώς και από το Ίδρυμα Καπετάν Βασίλη και Κάρμεν Κωνσταντακόπουλου. Υποστηρικτές  του προγράμματος ήταν οι εταιρείες Bayer, BASF και PJ Condelis SA, ενώ η υλοποίηση έγινε σε συνεργασία  με την Ένωση Μεσσηνίας. Επίσης το πρόγραμμα τέθηκε υπό την Αιγίδα της Περιφέρειας Πελοποννήσου.

Στην εκδήλωση παρευρέθηκαν τοπικοί εκπρόσωποι της κυβέρνησης,  θεσμικών φορέων, εκπρόσωποι του οργανισμού Νέα Γεωργία Νέα Γενιά, οργανισμών και εταιρειών που υποστηρίζουν το πρόγραμμα, οι οποίοι απεύθυναν και σχετικό χαιρετισμό.

Μετά την εισαγωγική ομιλία -γεμάτη ουσία και νοήματα για το μέλλον της ελαιοκομίας- της Διευθύνουσας Συμβούλου του οργανισμού Νέα Γεωργία Νέα Γενιά, κυρίας Έφης Λαζαρίδου, πραγματοποιήθηκαν 2 πάνελ συζήτησης με την συμμετοχή ειδικών επιστημόνων και εκπροσώπων του παραγωγικού τομέα.

Το πρώτο πάνελ συζήτησης είχε θέμα  «Αντιμετώπιση επιμολυντών στην ελαιοκαλλιέργεια» αναδεικνύοντας τις υπάρχουσες Προκλήσεις και Λύσεις, στο οποίο συντονιστής ήταν ο  Δρ. Δημήτρης Βολουδάκης – Γενικός Διευθυντής Προγραμμάτων – Νέα Γεωργία Νέα Γενιά και μέλος της 4Ε (Επιστημονικής Εταιρείας Εγκυκλοπαιδιστών Ελαιοκομίας).

Ο πρώτος ομιλητής κύριος  Κωνσταντίνος Δημόπουλος  (Ομότιμος Καθηγητής Βιοχημείας & Χημείας Τροφίμων, Εθνικού & Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών και Μέλος της  4Ε) αναφέρθηκε στους επιμολυντές των Υδρογονανθράκων των Ορυκτελαίων (ΜΟΗ, Mineral Oil Hydrocarbon), των Αρωματικών Υδρογονάνθρακων των Ορυκτελαίων (ΜΟΑΗ, Mineral Oil Aromatic Hydrocarbons) και των Υδρογονάνθρακων  Ορυκτελαίων με ευθύγραμμες κορεσμένες με υδρογόνο ανθρακικές αλυσιδες (ΜΟSΗ, Mineral Oil Saturated Hydrocarbon)  και την εμπλοκή τους στην ελαιοκαλλιέργεια. Συγκεκριμένα υπενθύμισε την μέχρι σήμερα ιστορία των εν λόγω επιμολυντών που ξεκίνησε η Κομισιόν το 2000 και ενημέρωσε για τις επόμενες κινήσεις της Κομισιόν στο θέμα, όπως γνώριζε από την σχετική αλληλογραφία που έχει η Κομισιόν με την 4Ε. Εξήγησε με απλά λόγια κατανοητά από το ευρύ -χωρίς ειδικές γνώσεις – κοινό, τί είναι πώς σχηματίζονται στην φύση από γεωχημικές διεργασίες, ποιοι και γιατί είναι τοξικοί και πώς προσδιορίζονται οι τοξικοί Αρωματικοί Υδρογονανθράκων των Ορυκτών Ελαίων. Τόνισε επίσης ότι πέρα από την σημασία των καλών καλλιεργητικών πρακτικών για την αποτροπή της επιμόλυνσης, μεγάλη σημασία έχει και η επιλογή ορθού τρόπου προσδιορισμού αυτών, διότι αλλιώς μπορεί να παρουσιάζονται επιμολυσμένα ελαιόλαδα, χωρίς να είναι στην πραγματικότητα.  Αναφέρθηκε ακόμα στην προτεινόμενη από την Κομισιόν μέθοδο προσδιορισμού και τα μειονεκτήματά της  που μπορεί να καταδεικνύουν ακατάλληλα και μη επιμολυσμένα ελαιόλαδα. Περίπτωση που συναντάται, όπως εξήγησε, κυρίως στα πυρηνέλαια με καταστρεπτικές οικονομικές συνέπειες. Τονίζοντας, επίσης, ότι υπάρχουν διεθνώς αναγνωρισμένες μέθοδοι προσδιορισμού των τοξικών και ΜΟΝΟ Αρωματικών Υδρογονάνθρακων των Ορυκτελαίων (ΜΟΑΗ) στα ελαιόλαδα, οι οποίες θα έπρεπε να επιλεγούν από την Κομισιόν.

Κωνσταντίνος Δημόπουλος, Νικολέτα-Κλειώ Δεναξά

Στην συνέχεια η κυρία Νικολέτα-Κλειώ Δεναξά, Επίκουρη Καθηγήτρια Δενδροκομίας–Ελαιοκομίας του Γεωπονικού Πανεπιστημίου Αθηνών και μέλος της 4Ε, παρουσίασε τους μηχανισμούς επιμόλυνσης του ελαιολάδου από ορυκτέλαια (MOSH/MOAH) και άλλους επιμολυντές σε όλα τα στάδια της παραγωγικής διαδικασίας, από τη συγκομιδή του ελαιοκάρπου έως τη συσκευασία. Τόνισε ότι η ποιότητα και η ασφάλεια του ελαιολάδου εξαρτώνται καθοριστικά από την ορθή διαχείριση του ελαιοκάρπου και τις πρακτικές που εφαρμόζονται κατά τη συγκομιδή. Αναλύθηκαν τα κρίσιμα σημεία στα οποία μπορεί να προκύψει επιμόλυνση, υποβαθμίζοντας την ποιότητα του τελικού προϊόντος, και προτάθηκαν ορθολογικές πρακτικές πρόληψης. Μεταξύ αυτών, η χρήση πιστοποιημένων διχτυών, ο τακτικός καθαρισμός και η αποθήκευσή τους σε κατάλληλες συνθήκες, καθώς και η περιοδική αντικατάστασή τους. Παράλληλα, επισημάνθηκε η ανάγκη αποφυγής συλλογής ελιών από το έδαφος, ο περιορισμός της κυκλοφορίας μηχανημάτων στον ελαιώνα και ο συστηματικός έλεγχος διαρροών καυσίμων ή λιπαντικών. Ιδιαίτερη έμφαση δόθηκε στην εφαρμογή ολοκληρωμένης φυτοπροστασίας με τη χρήση εγκεκριμένων φυτοφαρμάκων και στην αποφυγή καύσης ελαιοκλαδεμάτων, που μπορεί να οδηγήσει σε παρουσία πολυκυκλικών αρωματικών υδρογονανθράκων. Συνιστάται η χρήση ελαιοραβδιστικών μπαταρίας ή, σε περίπτωση χρήσης ραβδιστικών που λειτουργούν με καύσιμη ύλη, η μηχανή τροφοδοσίας να βρίσκεται όσο το δυνατόν μακρύτερα από τα δέντρα που συγκομίζονται. Επίσης, να αποφεύγεται το ταυτόχρονο κλάδεμα και η συγκομιδή του ελαιοκάρπου, προτιμώντας το κλάδεμα μετά τη συλλογή και τη χρήση στην αλυσίδα του αλυσοπρίονου λιπαντικών φυτικής προέλευσης. Τέλος, προτείνεται η χρήση τελάρων αντί πλαστικών σακιών ή σακιών εμποτισμένων με έλαια, καθώς και η άμεση μεταφορά του ελαιοκάρπου στο ελαιοτριβείο, ώστε να περιορίζεται η υποβάθμισή του. Η υιοθέτηση των ανωτέρω πρακτικών αποτελεί καθοριστικό παράγοντα για τη διασφάλιση της καθαρότητας, της ασφάλειας και της υψηλής διατροφικής αξίας του ελληνικού ελαιολάδου.

Τέλος ο κύριος Ηλιάδης Ιωάννης  (Πρόεδρος Παμεσσηνιακού Συνδέσμου Ελαιοτριβέων) μετέφερε επιτυχώς την εμπειρία του στο θέμα, από τις διεργασίες που γίνονται στα ελαιοτριβεία και τις προκλήσεις που αντιμετωπίζει ο κλάδος.

Μετά την ολοκλήρωση του πάνελ, έγιναν στοχευμένες-επιτυχείς ερωτήσεις στους ομιλητές από τον συντονιστή και ακολούθησε ιδιαίτερα γόνιμη συζήτηση με το κοινό μέσα στον διαθέσιμο χρόνο, αφήνοντας  τις  πολλές ερωτήσεις που υπήρχαν για μετά το τέλος της όλης εκδήλωσης, όπως και έγινε.

Το δεύτερο πάνελ συζήτησης είχε θέμα   «Προκλήσεις & Ευκαιρίες στον κλάδο της ελαιοκομίας» με συντονιστή τον κύριο Θέμης Κανελλόπουλος,  Δημοσιογράφος του  Best TV Καλαμάτας.

Πρώτος ομιλητές ήταν ο κύριος  Λαγκουράνης Θανάσης  (Γεωπόνος ΓΠΑ, MSc, Προϊστάμενος Μονάδας Παρακολούθησης Παρεμβάσεων Πυλώνα Ι Ειδική Υπηρεσία Εφαρμογής Άμεσων Ενισχύσεων και Τομεακών Παρεμβάσεων, Γ.Γ. Ενωσιακών Πόρων και Υποδομών – ΥΠΑΑΤ) που παρουσίασε θέματα της ειδικότητά του με κρίσιμες πτυχές της αγροτικής πολιτικής.

Δεύτερος ομιλητές ήταν ο κύριος  Γιώργος Κατσούλης (Πρόεδρος του Συνδέσμου Αγροτικών και Συνεταιριστικών Οργανώσεων και Επιχειρήσεων Ελλάδας, ΣΑΣΟΕΕ) που παρουσίασε θέματα που απασχολούν τον κλάδο του και ανέδειξε τις προκλήσεις του αγροτικού και συνεταιριστικού τομέα.

Τρίτος ομιλητές ήταν ο κύριος  Κώστας Πεϊμανίδης (Διευθυντής Επιχειρησιακής Ανάπτυξης ΑΓΡΟΒΙΜ Α.Ε. & Μέλος North American Olive Oil Association, NAOOA) που παρουσίασε θέματα από την μεγάλη εμπειρία του στο θέμα του ελαιολάδου και έκανε ενδιαφέρουσα ενημέρωση για σημαντικές εξελίξεις στον χώρο που σχετίζονται με τον NAOOA, τη διεθνή αγορά και τόνισε τη σημασία της εξωστρέφειας.

Ακολούθησε μια πολύ ενδιαφέρουσα και κατατοπιστική ομιλία σχετικά με το Ελαιοκομικό Μητρώο, από την κ. Ευσταθία Γεωργακοπούλου (Προϊσταμένη Δ/νση Αγροτικής Οικονομίας & Κτηνιατρικής ΠΕ Μεσσηνίας) που προκάλεσε ζωηρό ενδιαφέρον και συζήτηση με το κοινό.

Η εκδήλωση ολοκληρώθηκε με μια σύντομη αλλά ουσιαστική παρουσίαση από την κυρία  Έφη Λαζαρίδου (Διευθύνουσα Σύμβουλο του οργανισμού Νέα Γεωργία Νέα Γενιά), η οποία συνοψίζοντας τα αποτελέσματα και τα συμπεράσματα  του προγράμματος τόνισε τη σημασία της συνεργασίας όλων των εμπλεκομένων φορέων για την συνέχιση της προσπάθειας εκσυγχρονισμού και βιώσιμης ανάπτυξης της ελληνικής ελαιοκομίας.

Σε όλη την πολύμηνη διάρκεια του φετινού προγράμματος ήταν ιδιαίτερα σημαντική η συνεισφορά ως ομιλητών / εκπαιδευτών μελών της 4Ε όπως άλλωστε φαίνεται και από την παρακάτω λίστα όλων των ομιλητών:

Πέτρος Ρούσσος

Σταύρος Βέμμος Ομότιμος καθηγητής Δενδροκομίας, Γεωπονικό Παν/μιο Αθηνών, μέλος 4Ε

Πέτρος Ρούσσος, Καθηγητής Εργαστήριο Δενδροκομίας, Γεωπονικό Παν/μιο Αθηνών, μέλος 4Ε

Νικόλαος Κουτσούκος, Χημικός Msc Σύμβουλος Ποιότητας Επιχειρήσεων Ελαιοκομικού Τομέα Γευσιγνώστης Επιτραπέζιας Ελιάς και Ελαιολάδου

Δημήτριος Φάββας, Ελαιοπαραγωγός, Πρόεδρος Συνδέσμου Παραγωγής Εμπορίας Τυποποίησης Ελληνικού Ελαιολάδου, ΣΥΠΕΤΕΕΛ, μέλος 4Ε

Βασίλειος Ζαμπούνης, Γεωργοοικονομολόγος, Εκδότης, Πρόεδρος 4Ε

Παναγιώτης Παπαδόπουλος, Γεωπόνος MSc , Γ.Π.Α., Συνιδρυτής Open Farm

Ανδρέας Στεφανίδης, Εκπαιδευτής Ενηλίκων, Πρόεδρος του Εκπαιδευτικού Συνδέσμου Αθηνών Ο ΗΦΑΙΣΤΟΣ, Πρόεδρος της Ακαδημίας Επιχειρηματικότητας

Διονύσιος Περδίκης, Καθηγητής, Εργαστήριο γεωργικής ζωολογίας & Εντομολογίας, Τμήμα Επιστήμης φυτικής παραγωγής , Γεωπονικό Πανεπιστήμιο Αθηνών, μέλος 4Ε

Επαμεινώνδας Παπλωματάς, Καθηγητής Φυτοπαθολογίας, Γεωπονικό Πανεπιστήμιο Αθηνών, μέλος 4Ε

Δημήτρης Βολουδάκης, Διδάκτωρ Γεωπόνος, Διευθυντής Προγραμματικών Δράσεων του οργανισμού Νέα Γεωργία Νέα Γενιά, μέλος 4Ε

Τάσσος Κυριακίδης, Assistant Professor, Biostatistics ,Yale School of Public Health, Yale Center for Analytical Sciences, Yale Center for Analytical Sciences (YCAS) | Yale School of Public Health

Σχετικά άρθρα:

Η συρρίκνωση της παραγωγικής βάσης στο πρόβειο γάλα προβληματίζει Κοντά στα 270 ευρώ τα FOB πάνω στα αλώνια για το σκληρό, ζημιές 500.000 τόνων στην Τουρκία λόγω παγετού Συμβολική κινητοποίηση αγροτών στα γραφεία του ΟΠΕΚΕΠΕ στη Βέροια Αγροτικές Ειδήσεις: Guardian: Το σκάνδαλο του ΟΠΕΚΕΠΕ, «προιόν» της πολιτικής ελίτ που πληρώνει ο ελληνικός λαός