Ο τιμοκατάλογος του 1936 που αποκωδικοποιεί το Ιταλικό ελαιόλαδο

Ένα μικρό, κιτρινισμένο από τον χρόνο φύλλο εφημερίδας, που αποκάλυψε πρόσφατα το ιταλικό site Olivonews.it, φωτίζει με εντυπωσιακή καθαρότητα την αγορά του ιταλικού ελαιολάδου το 1936. Ο τιμοκατάλογος, γραμμένος με τις ημερομηνίες «22-8-XIV» και «24-8-XIV» του τότε φασιστικού ημερολογίου, δεν είναι απλώς μια λίστα προϊόντων: αποτελεί ένα παράθυρο σε μια Ιταλία που άλλαζε, παλεύοντας ανάμεσα στην παράδοση, τον περιορισμό και τον εκσυγχρονισμό.

Το δελτίο τιμών καταγράφει τις τιμές του ελαιολάδου σε τρεις βασικές αγορές της εποχής, αποκαλύπτοντας εντυπωσιακές διαφορές.

Τα στοιχεία αυτά δείχνουν όχι μόνο την οικονομική πραγματικότητα, αλλά και την έντονη γεωγραφική διαφοροποίηση. Εντυπωσιακό είναι ότι το ραφιναρισμένο λάδι — σε αντίθεση με ό,τι ισχύει σήμερα — συχνά εμφανίζεται ακριβότερο από αρκετά παρθένα λάδια.

Ο τιμοκατάλογος του 1936 αποτυπώνει έναν κόσμο όπου οι ονομασίες δεν ήταν ακόμη θεσμοθετημένες. Όροι όπως “fino”, “superfino”, “dolce”, “olio di taglio” και γεωγραφικές αναφορές όπως Bitonto, Molfetta, Toscana, Calabria, λειτουργούσαν περισσότερο ως εμπορικοί προσδιορισμοί παρά ως νομικές κατηγορίες όπως έξι περίπου δεκαετίες αργότερα κατοχύρωσε η ΕΕ με τα ΠΟΠ/ΠΓΕ.

Την ίδια χρονιά, το ιταλικό κράτος θα επιχειρήσει να βάλει τάξη με το Βασιλικό Διάταγμα-Νόμο 1986, που για πρώτη φορά δίνει εθνικό κύρος σε ορισμένες από αυτές τις κατηγορίες, ανοίγοντας τον δρόμο για την μετέπειτα τυποποίηση.

Η σύγχρονη κατηγορία “extra vergine” δεν θα εμφανιστεί παρά το 1960 και θα τελειοποιηθεί μέσα από ευρωπαϊκούς κανονισμούς και αυστηρές ποιοτικές προδιαγραφές.

Οι 630–760 λίρες/λίτρο μπορεί να μοιάζουν σήμερα χαμηλές, αλλά σε σχέση με τους μισθούς της εποχής, το καλό ελαιόλαδο ήταν είδος πολυτελείας.

Ο μέσος Ιταλός εργαζόμενος χρειαζόταν πολλές ώρες δουλειάς για να αγοράσει ένα λίτρο ποιοτικού λαδιού — γεγονός που το καθιστούσε προϊόν κύρους, όχι καθημερινής κατανάλωσης.

Σήμερα, παρά τις υψηλές τιμές, το ελαιόλαδο είναι σχετικά πιο προσιτό, χάρη στην τεχνολογία, τη μαζικοποίηση και τα αυξημένα εισοδήματα.

Η παραγωγή του ιταλικού ελαιολάδου του 1936 ήταν κατά κύριο λόγο χειρωνακτική, με χαμηλές αποδόσεις και περιορισμένα τεχνολογικά μέσα. Το δελτίο τιμών αντανακλά αυτή τη σκληρή πραγματικότητα: κάθε λίτρο αντιπροσώπευε σημαντικό κόπο παραγωγής.

Σήμερα, αντίθετα:

• τα ελαιοτριβεία λειτουργούν με σύγχρονα συστήματα,
• η ποιότητα ελέγχεται με χημικά και οργανοληπτικά κριτήρια,
• η ιχνηλασιμότητα και οι πιστοποιήσεις DOP/IGP διασφαλίζουν τον καταναλωτή.

Το ελαιόλαδο από προϊόν με έντονη ταξική χροιά έχει μετατραπεί σε καθημερινό αγαθό.

Ο τιμοκατάλογος που παρουσίασε το Olivonews.it αποτελεί πολύτιμο ντοκουμέντο για το πώς η τιμή ενός προϊόντος αποτυπώνει μια ολόκληρη κοινωνική και οικονομική δομή.

Σήμερα, που η Ιταλία συζητά για την άνοδο των τιμών του extra vergine, το φυλλάδιο του 1936 υπενθυμίζει πως πίσω από κάθε νούμερο κρύβεται ιστορία: οι παραγωγοί, η αγορά, η πολιτική και οι ίδιοι οι άνθρωποι που για δεκαετίες όριζαν την αξία ενός από τα σημαντικότερα προιόντα της χώρας.

Σχετικά άρθρα:

Αγροτική Οικονομία: Αλλαγές στα ενεργειακά τιμολόγια από 1η Αυγούστου Εκτινάχθηκαν κατά 57% τα EBITDA της ΕΖΑ το 2024 – Beer & Brunch Οι ιταλικές εξαγωγές κρασιού έφτασαν τα 8,1 δισ. ευρώ το 2024 – Winetrails Σε 5 άξονες με αιχμή το πριμ εγκατάστασης έως και 300.000 ευρώ το πλάνο Κομισιόν για να τραβήξει νέους αγρότες