ΚΑΠ: το επόμενο βήμα

H Ευρωπαϊκή Επιτροπή προτείνει μια απλούστερη, πιο στοχευμένη και μελλοντοστραφή Κοινή Αγροτική Πολιτική (ΚΑΠ) για την περίοδο μετά το 2027. Η ΚΑΠ κατέχει κεντρική θέση στον επόμενο προϋπολογισμό της ΕΕ, καθώς εγγυάται την επισιτιστική ασφάλεια και τις δυναμικές αγροτικές περιοχές σε ολόκληρη την ΕΕ.

Η ΚΑΠ μετά το 2027 θα διατηρήσει ανέπαφη την εργαλειοθήκη της, προσφέροντας σταθερότητα και προβλεψιμότητα. Ένας οριοθετημένος προϋπολογισμός ύψους τουλάχιστον 300 δισεκατομμυρίων ευρώ για τη στήριξη του εισοδήματος και την αντιμετώπιση κρίσεων θα διασφαλίσει ότι η στήριξη προς τους γεωργούς της ΕΕ θα διατηρηθεί στο ίδιο επίπεδο με την τρέχουσα ΚΑΠ. 

Η εισοδηματική στήριξη στο πλαίσιο της νέας ΚΑΠ ορίζεται ευρύτερα από ό,τι στο παρελθόν. Περιλαμβάνει πλέον όλες τις ενισχύσεις που στηρίζουν το εισόδημα ή την επιχειρηματική σκοπιμότητα ενός γεωργού, συμπεριλαμβανομένης της εισοδηματικής στήριξης βάσει της έκτασης, των γεωργοπεριβαλλοντικών δράσεων και των γεωργικών εκμεταλλεύσεων, όπως ο εκσυγχρονισμός, η διαφοροποίηση ή η υιοθέτηση νέων πρακτικών και τεχνολογιών.

Τα υπόλοιπα μέσα της ΚΑΠ, όπως τα αγροτικά έργα μέσω του LEADER, θα χρηματοδοτηθούν από τμήματα των εθνικών και περιφερειακών σχεδίων εταιρικής σχέσης, αξίας 865 δισεκατομμυρίων ευρώ. Επιπλέον, το νέο Ταμείο Ανταγωνιστικότητας θα παράσχει πρόσθετη χρηματοδότηση για την έρευνα και την καινοτομία στον γεωργικό τομέα.

Δημιουργείται επίσης ένα μεγαλύτερο δίχτυ ασφαλείας Unity για τη στήριξη των γεωργών σε περίπτωση διαταραχών της αγοράς ύψους 6,3 δισεκατομμυρίων ευρώ για την περίοδο των 7 ετών, διπλασιάζοντας ουσιαστικά το αποθεματικό κρίσης που είναι διαθέσιμο στην τρέχουσα ΚΑΠ.

Οι προτάσεις για την επόμενη ΚΑΠ θα παρέχουν δίκαιο εισόδημα στους γεωργούς, ασφαλή και οικονομικά προσιτά τρόφιμα για τους καταναλωτές και προστασία του περιβάλλοντος. Για να συμβαδίσει με έναν μεταβαλλόμενο κόσμο και να αντιμετωπίσει τις νέες προκλήσεις, η πολιτική θα προσφέρει έναν ισορροπημένο συνδυασμό κινήτρων, επενδύσεων και υποχρεώσεων ώστε να παραμείνει αποτελεσματική, καθώς και μεγαλύτερη ευελιξία για τα κράτη μέλη, ώστε να λαμβάνουν υπόψη την ποικιλομορφία του γεωργικού τομέα και των αγροτικών περιοχών της ΕΕ.

Ένας πιο αποτελεσματικός προϋπολογισμός της ΕΕ για τη γεωργία και τις αγροτικές περιοχές

Ευθυγραμμισμένη με τις μελλοντικές προτάσεις για τον προϋπολογισμό της ΕΕ, η ΚΑΠ μετά το 2027 θα χρησιμοποιεί ένα απλούστερο και πιο ευέλικτο σύστημα υλοποίησης, συγχωνεύοντας τα δύο ταμεία από τους δύο τρέχοντες πυλώνες. Η δομή αυτή θα βελτιώσει τον στρατηγικό σχεδιασμό για την αντιμετώπιση των τοπικών αναγκών και των τομεακών προκλήσεων. Θα διευκολύνει επίσης τη διαχείριση για τις εθνικές διοικήσεις. Αυτό θα οδηγήσει σε μια πιο αποτελεσματική πολιτική, η οποία θα συμπληρώνεται περαιτέρω από συνέργειες με άλλα χρηματοδοτικά προγράμματα στο πλαίσιο των εθνικών και περιφερειακών σχεδίων εταιρικής σχέσης.

Για παράδειγμα, οι νέοι γεωργοί θα υποστηριχθούν μέσω της ΚΑΠ, αλλά θα επωφεληθούν επίσης από τις μεταρρυθμίσεις και τα μέσα που θα πρέπει να προσφέρουν τα κράτη μέλη για να καταστήσουν τις αγροτικές περιοχές ελκυστικότερους τόπους διαβίωσης, να εξασφαλίσουν καλύτερη συνδεσιμότητα, παροχή βασικών υπηρεσιών και παιδικής μέριμνας, δεξιότητες και εκπαίδευση και πολλά άλλα.

Πιο στοχευμένη στήριξη των γεωργών

Για τους γεωργούς, η εγγυημένη στρεμματική ενίσχυση θα επικεντρωθεί στους γεωργούς που ασκούν ενεργά γεωργική δραστηριότητα. Η στήριξη θα απευθύνεται σε εκείνους που τη χρειάζονται περισσότερο, συμπεριλαμβανομένων των νέων γεωργών, των μικρών και μικτών γεωργικών εκμεταλλεύσεων και εκείνων που δραστηριοποιούνται σε περιοχές με φυσικούς περιορισμούς. Για να επιτευχθεί αυτό, η στήριξη για τις μεγαλύτερες γεωργικές εκμεταλλεύσεις θα μειωθεί και θα περιοριστεί στα 100.000 ευρώ, ώστε να διασφαλιστεί δικαιότερη κατανομή. Η στήριξη αυτή θα χρηματοδοτηθεί πλήρως από την ΕΕ.

Ταυτόχρονα, τα εργαλεία εισοδηματικής στήριξης που προηγουμένως υπάγονταν στον δεύτερο πυλώνα της ΚΑΠ θα εξακολουθήσουν να είναι διαθέσιμα και θα επωφεληθούν από συγχρηματοδότηση. Η στήριξη των επενδύσεων θα διατηρήσει σημαντικό ρόλο, επιτρέποντας στους γεωργούς και άλλους δικαιούχους να συμβάλουν στην επίτευξη οικονομικών, περιβαλλοντικών, καλοδιαλυτικών και κοινωνικών στόχων.

Η πρόταση δίνει επίσης μεγάλη έμφαση στη στήριξη των νέων γεωργών και στην προώθηση της ανανέωσης των γενεών. Περιλαμβάνει ένα πακέτο εκκίνησης που έχει σχεδιαστεί για να βοηθήσει τους νέους γεωργούς να εγκατασταθούν στον τομέα. Κάθε κράτος μέλος θα πρέπει επίσης να υιοθετήσει μια στρατηγική για την ανανέωση των γενεών προσαρμοσμένη στις εγχώριες ανάγκες του.

Μια πιο ευέλικτη πολιτική με γνώμονα τα αποτελέσματα

Με βάση τη μεταρρύθμιση της ΚΑΠ του 2021 και την ανάγκη για περαιτέρω απλούστευση, τα κράτη μέλη θα αναλάβουν μεγαλύτερη ευθύνη και λογοδοσία για την επίτευξη των στόχων πολιτικής, εστιάζοντας τη στήριξή τους σε βασικές προτεραιότητες και προσαρμόζοντας τις δράσεις τους ώστε να μεγιστοποιηθεί η συμβολή τους στους στόχους της Ένωσης. Ταυτόχρονα, η Επιτροπή θα διασφαλίσει, μέσω ενός κοινού συνόλου στόχων και κανόνων, τη διατήρηση ισότιμων όρων ανταγωνισμού μεταξύ των κρατών μελών. Θα εκδώσει εθνικές συστάσεις για την ΚΑΠ για να καθοδηγήσει τα κράτη μέλη στην προετοιμασία των σχεδίων τους.

Στήριξη της δράσης για το περιβάλλον και το κλίμα και της ανθεκτικότητας των γεωργικών εκμεταλλεύσεων

Τα κίνητρα βρίσκονται στο επίκεντρο αυτής της νέας πολιτικής. Θεσπίζεται νέα διαχείριση γεωργικών εκμεταλλεύσεων για τους δικαιούχους εισοδηματικής στήριξης. Αντικαθιστά το ισχύον σύστημα αιρεσιμότητας παρέχοντας μια πιο ισορροπημένη και ευέλικτη προσέγγιση με λιγότερο περιοριστικά μέτρα «ενιαίας αντιμετώπισης». Οι πρακτικές αυτές μπορούν να προσαρμοστούν στις τοπικές συνθήκες και τα συστήματα παραγωγής. Το επίπεδο φιλοδοξίας παραμένει υψηλό με στόχους που έχουν τεθεί σε επίπεδο ΕΕ, όπως η διατήρηση του εδαφικού δυναμικού, η προστασία των ποταμών από τη ρύπανση ή η προστασία των υγροτόπων και των τυρφώνων, και τα κράτη μέλη θα καθορίσουν τις βέλτιστες πρακτικές για την επίτευξη αυτών των στόχων. Αυτό αντικατοπτρίζει την εδαφική προσέγγιση που ανακοινώθηκε στο όραμα για τη γεωργία και τα τρόφιμα.

Η πρόταση ενθαρρύνει επίσης τους γεωργούς να διαχειρίζονται καλύτερα τους κινδύνους και να λαμβάνουν προληπτικά μέτρα κατά των κρίσεων, μεταξύ άλλων χάρη στα συγχρηματοδοτούμενα μέτρα. Για παράδειγμα, πιο συμφέρουσες πληρωμές κρίσης μετά από φυσικές καταστροφές θα παρέχονται στους ασφαλισμένους γεωργούς. Οι επενδύσεις θα παραμείνουν διαθέσιμες για την αποκατάσταση του παραγωγικού δυναμικού μετά από φυσική καταστροφή ή επιδημία ζωικής νόσου.

Γεωργικές αγορές

Εκτός από το νομικό πλαίσιο της ΚΓΠ, αρκετές άλλες διατάξεις αναθεωρούνται στον κανονισμό για την κοινή οργάνωση των αγορών ώστε να αντικατοπτρίζουν τις αλλαγές στον γεωργικό τομέα, όπως:

→ Προώθηση της υγιεινής διατροφής μέσω προϊόντων τοπικής προέλευσης μέσω των σχολικών προγραμμάτων της ΕΕ, επανασύνδεση των παιδιών με τη γεωργία

→ Δημιουργία ενός νέου τομέα για τις πρωτεϊνούχες καλλιέργειες, για την ενίσχυση της αλυσίδας αξίας σε περιφερειακό, εθνικό και διακρατικό επίπεδο.

→ Προστασία ορισμένων όρων που σχετίζονται με το κρέας, ώστε να διατηρηθούν υψηλά πρότυπα παραγωγής όσον αφορά τη φυσική σύνθεση του κρέατος και των προϊόντων με βάση το κρέας και να βοηθηθούν οι καταναλωτές να κάνουν συνειδητές επιλογές.

→ Θέσπιση προτύπων εμπορίας για τις πρωτεϊνούχες καλλιέργειες, το βόειο κρέας, το χοιρινό, το αιγοπρόβειο κρέας και το τυρί στο μέλλον, συμπεριλαμβανομένης της επισήμανσης της καταγωγής.

→ Βελτίωση της ετοιμότητας και της διαθεσιμότητας γεωργικών εφοδίων κατά τη διάρκεια καταστάσεων έκτακτης ανάγκης.

Ισορικό

Η γεωργία και τα τρόφιμα βρίσκονται στο επίκεντρο του ευρωπαϊκού τρόπου ζωής. Παρέχουν ασφαλή, υψηλής ποιότητας τρόφιμα για 450 εκατομμύρια ανθρώπους, υποστηρίζουν τις αγροτικές κοινότητες και διαδραματίζουν βασικό ρόλο στην παγκόσμια επισιτιστική ασφάλεια. Η ΚΑΠ της ΕΕ, που δρομολογήθηκε το 1962, είναι μία από τις πιο μακροχρόνιες και σημαντικές πολιτικές της ΕΕ. Στηρίζει τους γεωργούς και τις αγροτικές περιοχές σε κάθε κράτος μέλος, συμβάλλοντας στη διασφάλιση σταθερού εφοδιασμού με οικονομικά προσιτά τρόφιμα, προστατεύοντας παράλληλα τα μέσα βιοπορισμού των γεωργών. Η ΚΑΠ συμβάλλει επίσης στην αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής, στη διατήρηση της φύσης και στη διατήρηση των αγροτικών κοινοτήτων, στηρίζοντας τις θέσεις εργασίας στη γεωργία, τη βιομηχανία γεωργικών ειδών διατροφής και συναφείς τομείς. Η χρηματοδότηση και η διαχείριση της ΚΑΠ γίνεται σε επίπεδο ΕΕ, σε κοινή ευθύνη με τα κράτη μέλη, αντικατοπτρίζοντας μια κοινή δέσμευση μεταξύ της Ευρώπης και των γεωργών της.

Η ΚΑΠ μετά το 2027 ευθυγραμμίζεται με το όραμα της Επιτροπής για τη γεωργία και τα τρόφιμα και θα αποτελέσει βασικό εργαλείο για την υλοποίησή της. Αντιπροσωπεύει τα επόμενα βήματα για ένα μέλλον όπου η γεωργία και η παραγωγή τροφίμων ευδοκιμούν σε ολόκληρη την Ευρώπη σε όλη τους την ποικιλομορφία, όπου η γεωργία είναι ελκυστική για τις νέες γενιές που επωφελούνται από βελτιωμένες συνθήκες διαβίωσης και εργασίας σε ζωντανές αγροτικές περιοχές. Η πρόταση θα συμβάλει στην προώθηση μιας πιο ανταγωνιστικής, βιώσιμης, ανθεκτικής και δίκαιης γεωργίας της ΕΕ, έτοιμης για το μέλλον, συμβάλλοντας παράλληλα στους ευρύτερους περιβαλλοντικούς, κοινωνικούς και οικονομικούς στόχους της ΕΕ.

Η νομοθετική πρόταση θα υποβληθεί τώρα στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο προς έγκριση. Η ΚΑΠ μετά το 2027 πρόκειται να διαρκέσει 7 έτη, από το 2028 έως το 2034.

Η ΚΑΠ είναι μια πραγματική κοινή πολιτική, μια πολιτική αλληλεγγύης και μια άγκυρα της ευρωπαϊκής επισιτιστικής ασφάλειας. Η πολιτική αυτή θα συνεχίσει να αποτελεί ακρογωνιαίο λίθο της χρηματοδότησης της ΕΕ. Θα είναι απλούστερη, πιο στοχευμένη και πιο αποτελεσματική — διατηρώντας παράλληλα την ουσιαστική στήριξη στην οποία βασίζονται οι γεωργοί μας. Οι προτάσεις μας αναγνωρίζουν πλήρως τον ουσιαστικό ρόλο των γεωργών – όχι μόνο ως παραγωγών τροφίμων, αλλά και ως διαχειριστών των τοπίων μας, φυλάκων των παραδόσεών μας και ζωτικής σημασίας δύναμης στις αγροτικές μας κοινότητες. Οι γεωργοί χρειάζονται προβλεψιμότητα — και με αυτή την ΚΓΠ θα την έχουν.

Christophe Hansen, Επίτροπος Γεωργίας και Τροφίμων

Σχετικά άρθρα:

ΕΘΕΑΣ για τα κόκκινα δάνεια: Όσα κατατέθηκαν στην Επιτροπή Παραγωγής και Εμπορίου Δελτίο φυτοπροστασίας στα μηλοειδή Βόμβα στο σπίτι του Γιάννη Πρετεντέρη: Από πέντε μασούρια δυναμίτιδας και πυροκροτητή αποτελείται ο εκρηκτικός μηχανισμός που βρέθηκε στην αυλή Επίκαιρες συμβουλές για την αντιμετώπιση εχθρών και ασθενειών στα πυρηνόκαρπα