Αγροτικές Ειδήσεις: ΟΣΔΕ 2025: Νέοι κανόνες, πρόστιμα και αποκλεισμοί – Τι αλλάζει στις ενισχύσεις

Η 1η τροποποίηση της εγκυκλίου του ΟΠΕΚΕΠΕ για το ΟΣΔΕ 2023–2027 ήρθε να επιβεβαιώσει πως η νέα ΚΑΠ δεν είναι μια άσκηση τεχνικής συμμόρφωσης, αλλά ένα σύνθετο πεδίο ερμηνειών, επαναπροσδιορισμών και διορθωτικών παρεμβάσεων. Το έγγραφο των 14 σελίδων, που υπογράφεται από τη Διεύθυνση Άμεσων Ενισχύσεων και Αγοράς, επιχειρεί να αποσαφηνίσει καίρια ζητήματα που είχαν προκύψει κατά την πρώτη εφαρμογή του νέου κανονιστικού πλαισίου.

Με το βάρος της διοικητικής ευθύνης για τη διαχείριση δισεκατομμυρίων ευρώ σε άμεσες ενισχύσεις, η εγκύκλιος επιδιώκει να εξασφαλίσει ότι οι γεωργοί θα μπορούν να υποβάλλουν, να αποδεικνύουν και να διεκδικούν τα δικαιώματά τους βάσει σταθερών, ελέγξιμων και τεχνικά τεκμηριωμένων προϋποθέσεων. Στον πυρήνα της τροποποίησης εντάσσονται επεξηγήσεις και βελτιώσεις για τις οικολογικές παρεμβάσεις τύπου ECO-schemes, ενώ επαναδιατυπώνονται κρίσιμες διατάξεις για την επιλεξιμότητα της βασικής ενίσχυσης και τις ενστάσεις.

Η παρέμβαση στο άρθρο 5.9 για τις ενστάσεις και τις δικαστικές αποφάσεις θέτει πλέον ρητά ότι κάθε οριστική απόφαση υπέρ του παραγωγού, είτε από διοικητική αρχή είτε από δικαστήριο, ενσωματώνεται αυτόματα στον υπολογισμό της ενίσχυσης, όχι μόνο για το συγκεκριμένο έτος αλλά και για τα επόμενα. Η ρύθμιση αυτή αποκαθιστά τη θεσμική αξιοπιστία του συστήματος και ενδυναμώνει τη νομική προστασία των δικαιούχων.

Στο άρθρο 8.1.1, η Δράση 31.1-Α, που αφορά την αντικατάσταση υδροβόρων καλλιεργειών (μηδικής, βαμβακιού, αραβόσιτου) με χειμερινά σιτηρά ή ψυχανθή μικρού βιολογικού κύκλου, επαναδιατυπώνεται λόγω τυπογραφικού λάθους στην αρχική εγκύκλιο. Η τροποποιημένη διατύπωση ξεκαθαρίζει ότι η επιλέξιμη καλλιέργεια πρέπει να αντικαθιστά εκείνη που δηλώθηκε στο ίδιο αγροτεμάχιο την προηγούμενη χρονιά και να συνοδεύεται από τιμολόγια αγοράς σπόρων ή υπεύθυνες δηλώσεις ιδιοπαραγωγής.

Η πιο πολυσέλιδη και τεχνικά πυκνή παρέμβαση αφορά τη Δράση 31.3 (άρθρο 8.3), που περιλαμβάνει τέσσερις διακριτές υποδράσεις οικολογικής διαχείρισης για φυτοκάλυψη και ενίσχυση της βιοποικιλότητας. Εδώ, για πρώτη φορά, περιγράφονται αναλυτικά τα είδη φυτών εδαφοκάλυψης, τα φυτά ξενιστές για επικονιαστές και ωφέλιμα έντομα, οι συνθήκες γειτνίασης με υδάτινα σώματα, καθώς και οι ακριβείς γεωμετρικές προδιαγραφές των ζωνών βιοποικιλότητας (π.χ. 40% της περιμέτρου, πλάτος 1,5 μέτρου). Η εγκύκλιος εισάγει για τις ζώνες αυτές λίστες με δεκάδες εγκεκριμένα είδη, τόσο ετήσια όσο και πολυετή, από τον δίκταμο και τη φακελωτή μέχρι το θυμάρι και τη λεβάντα. Το τεχνικό βάθος της προσθήκης αυτής καταδεικνύει μια προσπάθεια αυστηροποίησης του πλαισίου, αλλά και ενίσχυσης της περιβαλλοντικής συνέπειας του μέτρου.

Η αναφορά στην τροποποίηση της Δράσης 31.4 (κυκλική οικονομία) και ειδικότερα στην προσθήκη του ECO-04.05 φέρνει στο προσκήνιο μια καινοτόμα προσέγγιση: την επί τόπου κομποστοποίηση των υπολειμμάτων στο χωράφι με μικροβιακά σκευάσματα. Η μέθοδος περιγράφεται βήμα προς βήμα, ενώ ορίζεται σαφώς ότι τα προϊόντα πρέπει να φέρουν ειδική σήμανση και να είναι εγκεκριμένα με βάση την απόφαση 217217/08.01.2004. Πρόκειται για ένα σημαντικό βήμα μεταφοράς γνώσης από την επιστημονική κοινότητα στην καλλιεργητική πρακτική, με τη διοίκηση να λειτουργεί ως θεσμικός ενδιάμεσος.

Στη Δράση 31.6-Α, η εγκύκλιος διευρύνει το εύρος αποδοχής παραστατικών τεχνικών συμβούλων, δίνοντας τη δυνατότητα στους παραγωγούς για το 2024 να υποβάλουν παραστατικά μετά την 31η Οκτωβρίου, υπό την προϋπόθεση ύπαρξης σύμβασης για την εκπόνηση Σχεδίου Περιβαλλοντικής Διαχείρισης. Το μέτρο αυτό δείχνει διοικητική ευελιξία, σε μια συγκυρία όπου πολλές διαδικασίες ενημέρωσης και τεχνικής υποστήριξης βρίσκονται ακόμα σε μετάβαση.

Η τροποποίηση της παρέμβασης 9.11 για την κορινθιακή σταφίδα αποτυπώνει μια τάση μεγαλύτερης λογοδοσίας: από την καλλιεργητική περίοδο 2025–2026 και εξής, οι εκτάσεις θα πρέπει να είναι επικαιροποιημένες στο Αμπελουργικό Μητρώο, ενώ ο παραγωγός υποχρεούται να παραδίδει ελάχιστη ποσότητα 150 κιλών/στρέμμα σε εγκεκριμένες μεταποιητικές επιχειρήσεις. Το μέτρο ενισχύει τη σύνδεση των ενισχύσεων με πραγματικές παραγωγικές επιδόσεις και επιχειρεί να περιορίσει φαινόμενα εικονικής παραγωγής.

Η εγκύκλιος καταλήγει με συμπληρώσεις στα παραρτήματα, δίνοντας σαφείς οδηγίες για τα απαιτούμενα δικαιολογητικά σε κάθε δράση. Πρόκειται για κρίσιμα στοιχεία, καθώς το σύνολο των ελέγχων — όπως ήδη θεσμοθετείται μέσω του γεωχωρικού ελέγχου (WEB GIS), της φωτοερμηνείας και της υποβολής ψηφιακών ενστάσεων — προϋποθέτει πλήρη αντιστοίχιση μεταξύ δηλώσεων, παραστατικών και φυσικής κατάστασης αγροτεμαχίων.

Σε ένα περιβάλλον ευρωπαϊκής αυστηρότητας, όπου η αιρεσιμότητα και η συμμόρφωση αποκτούν πλέον πρωταγωνιστικό ρόλο, η εγκύκλιος αυτή δεν είναι απλώς ένα διοικητικό έγγραφο. Είναι μια τεκμηριωμένη πολιτική πράξη, μια διορθωτική γραμμή πάνω στον χάρτη της εφαρμογής της νέας ΚΑΠ και ταυτόχρονα μια απόπειρα αποκατάστασης της εμπιστοσύνης ανάμεσα στο κράτος και τον παραγωγό. Το στοίχημα, από εδώ και πέρα, είναι αν το σύστημα μπορεί να μετατρέψει την αυστηρότητα των κανόνων σε καλλιεργητική αυτοπεποίθηση και πράσινη τεχνογνωσία. Διότι η νέα ΚΑΠ δεν αρκεί να δηλωθεί· πρέπει να εφαρμοστεί με ακρίβεια, ευθύνη και αποδείξεις.

Ακολουθήστε το Agrocapital.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι τις ειδήσεις

Σχετικά άρθρα:

Αποκλιμάκωση δασμών φέρνει ανάκαμψη εμπορίου λέει το ΔΝΤ Χαραμάδα για μια νέα υπόθεση βοσκοτόπων ανοίγουν οι πιστώσεις φύσης που θεσμοθετεί η ΕΕ υπέρ… αγροτών Μέχρι 30 Αυγούστου η ρύθμιση οφειλών ΑΑΔΕ για πληγέντες από Daniel Ανανέωση στους Γεωργικούς Συμβούλους, 15 πια τα πεδία παροχής δωρεάν υπηρεσιών