Αγροτικές Ειδήσεις: Κτηνοτροφία: Η σιωπηλή αριθμητική της παρακμής

Σημαντικές απώλειες καταγράφει ο αγροτικός τομέας της Ευρωπαϊκής Ένωσης, καθώς σύμφωνα με στοιχεία της Eurostat, ο αριθμός των αγροκτημάτων μειώθηκε κατά 37% την περίοδο 2005–2020, από περισσότερα από 14 εκατομμύρια σε περίπου 9,1 εκατομμύρια. Η μείωση αυτή αντιστοιχεί σε περίπου 5,3 εκατομμύρια χαμένες εκμεταλλεύσεις, με το μεγαλύτερο μέρος να αφορά μικρές, οικογενειακές φάρμες.

Το 2024, ο συνολικός πληθυσμός των ζώων εκτροφής στην Ευρωπαϊκή Ένωση συνέχισε να μειώνεται, ολοκληρώνοντας μία δεκαετία σταθερής υποχώρησης. Οι τάσεις καταγράφονται με συνέπεια και αφορούν όλα τα κύρια είδη: χοίρους, βοοειδή, πρόβατα και αίγες.

Σύμφωνα με την Eurostat, οι χοίροι αριθμούν πλέον περίπου 132 εκατομμύρια, σημειώνοντας πτώση 0,5% σε ετήσια βάση. Τα βοοειδή μειώθηκαν κατά 2,8%, φτάνοντας τα 72 εκατομμύρια κεφάλια. Τα πρόβατα υποχώρησαν στους 57 εκατομμύρια (-1,7%), ενώ οι αίγες αριθμούν σήμερα 10 εκατομμύρια, με πτώση 1,6%.

Η μεταβολή δεν αφορά μόνο τη σύγκριση με την προηγούμενη χρονιά. Σε ορίζοντα δεκαετίας, οι απώλειες είναι σαρωτικές. Η Ε.Ε. έχει σήμερα:

• 8,1% λιγότερους χοίρους από ό,τι το 2014

• 8,7% λιγότερα βοοειδή

• 9,4% λιγότερα πρόβατα

• 16,3% λιγότερες αίγες

Μεταβολή ζωικού κεφαλαίου στην Ε.Ε. (2014–2024)

Είδος Εκτροφής
Πληθυσμός το 2024
Μεταβολή (2023–2024)
Μεταβολή (2014–2024)

Χοίροι
132 εκατ.
–0,5%
–8,1%

Βοοειδή
72 εκατ.
–2,8%
–8,7%

Πρόβατα
57 εκατ.
–1,7%
–9,4%

Αίγες
10 εκατ.
–1,6%
–16,3%

Τα στοιχεία επιβεβαιώνουν μια σταθερή και εκτεταμένη μείωση του ζωικού κεφαλαίου στην Ευρωπαϊκή Ένωση, η οποία επηρεάζει όλα τα είδη εκτροφής και συνδέεται με μακροπρόθεσμες εξελίξεις στον πρωτογενή τομέα.   

Πηγή: Eurostat, 2024

Η εικόνα αυτή αποκτά ιδιαίτερη σημασία ενόψει της υλοποίησης της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας, καθώς και των στρατηγικών «farm to fork» και «Βιοποικιλότητα 2030», που προβλέπουν μέτρα για τη μείωση των εκπομπών, τη μετάβαση σε βιώσιμα μοντέλα παραγωγής και την αύξηση της περιβαλλοντικής συμμόρφωσης.

Στην Ελλάδα, οι απώλειες είναι ιδιαίτερα αισθητές στον τομέα της εκτατικής αιγοπροβατοτροφίας, όπου εκτός από τις μακροχρόνιες οικονομικές πιέσεις, προστέθηκε και η εμφάνιση ζωονόσων. Σύμφωνα με επίσημα στοιχεία , την περίοδο 2024–2025 θανατώθηκαν συνολικά 185.110 αιγοπρόβατα, λόγω ευλογιάς και πανώλης .

Από αυτά, περίπου 100.000 ζώα εντοπίζονταν στην Περιφέρεια Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης, που αποτελεί μία από τις σημαντικότερες περιοχές εκτατικής εκτροφής. Στο ίδιο διάστημα, οι εστίες ευλογιάς έφτασαν τις 680, ενώ συνολικά 605 εκτροφές επλήγησαν μέχρι τα μέσα Ιουλίου 2025.

Ενδεικτικά στοιχεία ανά χώρα (2005–2020)

Πηγή: European Commission – Eurostat

Χώρα
Εκτιμώμενη μείωση (σε αγροκτήματα)

Ρουμανία
–1,4 εκατομμύρια (~32%)

Πολωνία
–1,2 εκατομμύρια (~47%)

Ιταλία
–0,6 εκατομμύρια (~34%)

Ουγγαρία
–0,5 εκατομμύρια (~68%)

Βουλγαρία
–0,4 εκατομμύρια (~75%)

Ελλάδα
–0,3 εκατομμύρια (~36%)

Αυτά τα στοιχεία αποτυπώνουν τις μεγαλύτερες απώλειες αγροκτημάτων στην Ε.Ε. την περίοδο 2005–2020, με τη συρρίκνωση να αφορά κυρίως μικρές οικογενειακές μονάδες — έναν από τους πιο κρίσιμους πυλώνες της ευρωπαϊκής υπαίθρου.

Την ίδια ώρα, παρατηρείται αυξημένη εξάρτηση της Ευρωπαϊκής Ένωσης από εισαγόμενα ζωικά προϊόντα. Η τάση αυτή δεν συνδυάζεται απαραίτητα με μείωση των εκπομπών αερίων, καθώς η μεταφορά προϊόντων από τρίτες χώρες, όπου συχνά εφαρμόζονται χαμηλότερα πρότυπα υγιεινής και περιβαλλοντικής συμμόρφωσης, οδηγεί σε μεγαλύτερο αποτύπωμα άνθρακα και υπονομεύει τη στρατηγική επισιτιστική επάρκεια της Ένωσης.

Σύμφωνα με ειδικούς του τομέα, η μείωση της εσωτερικής παραγωγής, ειδικά στις πιο ευάλωτες μορφές της όπως η εκτατική κτηνοτροφία ενδέχεται να έχει μακροχρόνιες επιπτώσεις στην αγροτική οικονομία, τη βιοποικιλότητα και την προστασία των ορεινών και ημιορεινών περιοχών.

Καθώς οι διαβουλεύσεις για τη νέα Κοινή Αγροτική Πολιτική (ΚΑΠ) μετά το 2027 βρίσκονται σε εξέλιξη, πλήθος παραγωγικών και επιστημονικών φορέων ζητούν τη θέσπιση ειδικών μέτρων στήριξης της εκτατικής εκτροφής και των αυτόχθονων φυλών, τη βελτίωση των μηχανισμών αποζημίωσης για ζωονόσους, καθώς και απλοποίηση των διαδικασιών για μικρές μονάδες.

Η ανάγκη για συνδυασμό περιβαλλοντικών στόχων με κοινωνικά και οικονομικά κριτήρια τίθεται πλέον επιτακτικά, προκειμένου να αποφευχθεί η περαιτέρω αποδυνάμωση της αγροτικής παραγωγικής βάσης και η εξάρτηση της Ε.Ε. από εισαγωγές τροφίμων.

Το ρεπορτάζ βασίζεται σε δεδομένα της Eurostat, της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης, καθώς και σε διασταυρωμένες δημοσιογραφικές πηγές 

Ακολουθήστε το Agrocapital.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι τις ειδήσεις

Σχετικά άρθρα:

Η άμεση εκκίνηση των φραγμάτων στα Φάρσαλα στο επίκεντρο συνάντησης ΟΔΥΘ με ΑΣ «Ο ΕΝΙΠΕΑΣ» Αγροτικές Ειδήσεις: Ο FAO αναφέρει μικρή αύξηση των παγκόσμιων τιμών των τροφίμων τον Ιούνιο Αγροτικές Ειδήσεις: Μείωση 3,7% στη χρήση ορυκτών λιπασμάτων στην Ε.Ε. το 2023 Αγροτικές Ειδήσεις: Το μυστήριο της σταθερής έκτασης καλαμποκιού