Αγροτικές Ειδήσεις: Η επιτήρηση της Βουλγαρίας ξυπνά κακές “αναμνήσεις” στην Ελλάδα

Αν και η υπόθεση αφορά αποκλειστικά τη Βουλγαρία, η αντανάκλασή της στη δημόσια συζήτηση της Ελλάδας είναι αναπόφευκτη. Το σκεπτικό του Δικαστηρίου περιγράφει σημείο προς σημείο τις ίδιες αδυναμίες που διαχρονικά επισημαίνει η Επιτροπή και για την Eλληνική διοικητική πραγματικότητα, καθυστερήσεις, αδυναμία ανάκτησης ενισχύσεων, νομικές εμπλοκές, έλλειψη συντονισμού μεταξύ διοίκησης και δικαστηρίων.

Η χώρα μας έχει βρεθεί στο παρελθόν στη θέση της Βουλγαρίας, με χαρακτηριστικές περιπτώσεις όπως οι παράνομες ενισχύσεις αγροτών για ζημιές των ετών 2008–2009, όπου η χώρα οδηγήθηκε ενώπιον του Δικαστηρίου και καταδικάστηκε. Το ευρωπαϊκό κεκτημένο για τις κρατικές ενισχύσεις απαιτεί αυστηρή συμμόρφωση, και η εν λόγω απόφαση λειτουργεί ως υπενθύμιση ότι η ανοχή των θεσμών τελειώνει όταν η εθνική διοίκηση καθυστερεί ή υπεκφεύγει.

Με άλλα λόγια, η απόφαση δείχνει πώς η ΕΕ αντιμετωπίζει τα Κράτη-Μέλη που δεν εφαρμόζουν εγκαίρως τις αποφάσεις ανάκτησης: με απόλυτη θεσμική αυστηρότητα. Φανερώνει επίσης πόσο εύκολα ένα Κράτος-Μέλος μπορεί να χαρακτηριστεί ως «το κακό παράδειγμα», χαρακτηρισμός που η Ελλάδα έχει επανειλημμένα προσπαθήσει να αποτινάξει, αλλά παραμένει ευάλωτη όταν πρόκειται για το πεδίο των κρατικών ενισχύσεων.

Στις 13 Νοεμβρίου 2025, το Όγδοο Τμήμα του Δικαστηρίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης εξέδωσε μια απόφαση που ταράζει τα νερά των Βρυξελλών. Στο επίκεντρο βρέθηκε η Βουλγαρία, η οποία καταδικάστηκε για τη μη εκτέλεση της απόφασης 2015/456 της Ευρωπαϊκής Επιτροπής σχετικά με παράνομες κρατικές ενισχύσεις που προέκυψαν από 132 ανταλλαγές δασικών εκτάσεων την περίοδο 2007–2009. Παρά το γεγονός ότι η υπόθεση αφορά αποκλειστικά τη Σόφια, το κείμενο της απόφασης λειτουργεί σαν καθρέφτης μιας ευρύτερης πραγματικότητας: της χρόνιας δυσκολίας ορισμένων κρατών-μελών να εφαρμόζουν έγκαιρα και αποτελεσματικά τις αποφάσεις του δικαίου της Ένωσης.

Με σαφήνεια που σπάνια συναντά κανείς σε δικαστικά κείμενα, το Δικαστήριο ξεκαθαρίζει ότι η υποχρέωση ανάκτησης παράνομων ενισχύσεων αποτελεί υποχρέωση αποτελέσματος, όχι πρόθεσης. Η Βουλγαρία όφειλε να έχει ολοκληρώσει την ανάκτηση των ποσών μέχρι τις 5 Σεπτεμβρίου 2015· όχι να ξεκινήσει διαδικασίες, ούτε να εξετάζει τεχνικά εμπόδια, αλλά να έχει ανακτήσει τα χρήματα από τους ωφελημένους.

Ωστόσο, όπως αποτυπώνεται στο σκεπτικό, η κρατική μηχανή στην πράξη κινήθηκε με ρυθμούς που θυμίζουν περισσότερο μετάθεση ευθύνης παρά διοικητική συμμόρφωση. Οι διαδικασίες για την επιλογή «ανεξάρτητου» εκτιμητή παρατάθηκαν επί χρόνια, ορισμένες εκτιμήσεις κρίθηκαν προβληματικές, και η ανάκτηση των ποσών ξεκίνησε μόνο μετά το 2019, δηλαδή τέσσερα χρόνια μετά την εκπνοή της προθεσμίας. Ακόμη και τότε, η ανάκτηση ήταν περιορισμένη, με πολλές υποθέσεις να εκκρεμούν στα βουλγαρικά δικαστήρια.

Το Δικαστήριο δεν πείστηκε. Η επίκληση νομικών και πρακτικών δυσκολιών δεν αρκεί, τονίζει, ένα κράτος-μέλος είναι υποχρεωμένο να τροποποιήσει ακόμη και το εθνικό του δίκαιο, εφόσον αυτό εμποδίζει την ανάκτηση. Η επίκληση της πολυπλοκότητας μιας υπόθεσης ή των προσφυγών στα εθνικά δικαστήρια δεν συνιστά «απόλυτη αδυναμία εκτέλεσης», την οποία και μόνο θα μπορούσε να δεχθεί το Δικαστήριο ως νόμιμο επιχείρημα.

Αντίθετα, η απόφαση υπογραμμίζει ότι ο μηχανισμός ανάκτησης είναι θεμελιώδης για την προστασία του ανταγωνισμού. Η παροχή προνομιακής πρόσβασης σε κρατική περιουσία, όπως στην περίπτωση των δασικών εκτάσεων, συνιστά παραμόρφωση της αγοράς. Όταν τέτοιες πρακτικές δεν αναστρέφονται εγκαίρως, ολόκληρο το σύστημα ενισχύσεων της Ένωσης υπονομεύεται.

Η ετυμηγορία, με την αυστηρότητα και τη λεπτομερή τεκμηρίωσή της, ερμηνεύεται στις Βρυξέλλες ως ακόμη ένα μήνυμα ότι η Επιτροπή και το Δικαστήριο δεν πρόκειται να ανεχθούν άλλες καθυστερήσεις από κράτη που αντιμετωπίζουν το δίκαιο κρατικών ενισχύσεων ως ένα «διοικητικό ταβάνι» αντί για δεσμευτικό πλαίσιο.

Ακολουθήστε το Agrocapital.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι τις ειδήσεις

Σχετικά άρθρα:

Στο Αυτόφωρο 22χρονος για απόπειρα εμπρησμού σε κομμωτήριο της Θεσσαλονίκης Οι Ιρανοί φαίνεται ότι είχαν απομακρύνει το εμπλουτισμένο ουράνιο πριν το χτύπημα των ΗΠΑ – Δορυφορικές εικόνες έδειχναν φορτηγά στο Φορντό Προφυλακίστηκαν οι δύο νεαροί που κατηγορούνται για τη φωτιά στο Γηροκομείο της Πάτρας Ο καιρός της Δευτέρας 22ης Σεπτεμβρίου 2025