Αγροτικές Ειδήσεις: Ευλογιά: Όταν η απώλεια ζωικού κεφαλαίου γίνεται οικονομική κατάρρευση

Η ελληνική κτηνοτροφία βυθίζεται σε έναν φαύλο κύκλο απωλειών και ασθενειών. Τα νέα στοιχεία του ευρωπαϊκού συστήματος ADIS αποκαλύπτουν το οικονομικό βάθος μιας κρίσης που απειλεί τον πυρήνα της αγροτικής παραγωγής και τη βιωσιμότητα της υπαίθρου.

Η ελληνική κτηνοτροφία βρίσκεται μπροστά σε μια κρίση που δεν μετριέται μόνο σε αριθμούς, αλλά σε χαμένες ζωές ζώων, εγκαταλειμμένες μονάδες και ερήμωση ολόκληρων περιοχών.  Η μείωση του ζωικού κεφαλαίου, που άλλοτε θεωρούνταν περιοδική, έχει πλέον μετατραπεί σε μόνιμη καμπύλη καθόδου, αποκαλύπτοντας τη βαθιά κόπωση ενός συστήματος που αδυνατεί να αυτοπροστατευθεί.

Τα τελευταία δεδομένα του ευρωπαϊκού συστήματος καταγραφής ζωικών νοσημάτων (ADIS), που δημοσιεύσαμε  στο Agrocapital δείχνουν μια ανησυχητική εικόνα η Ελλάδα συγκαταλέγεται στις χώρες με τις περισσότερες ενεργές εστίες ευλογιάς προβάτων και αιγών στην Ευρώπη. Πάνω από 800 επιβεβαιωμένες εστίες καταγράφηκαν μόνο το τελευταίο τρίμηνο, επιφέροντας τεράστιες οικονομικές απώλειες για τις τοπικές κοινωνίες και τη μεταποίηση.

Σύμφωνα με τα στοιχεία της DG SANTE, η χώρα παραμένει «ζώνη υψηλού κινδύνου» για επανεμφάνιση ζωονόσων που σε άλλες ευρωπαϊκές περιοχές έχουν περιοριστεί δραστικά. Το πρόβλημα, όπως τονίζουν αξιωματούχοι των Βρυξελλών, δεν είναι μόνο η παρουσία των ασθενειών, αλλά κυρίως η απουσία συντονισμένων μέτρων βιοασφάλειας σε εθνικό επίπεδο.

Η βιοασφάλεια, έννοια που κάποτε ακουγόταν τεχνική και απομακρυσμένη, αποκτά σήμερα καθοριστικό οικονομικό βάρος. Οι επιδημίες μεταφράζονται σε σφαγές ζώων, σε απώλειες παραγωγής και εισοδήματος, σε περιορισμούς μετακίνησης προϊόντων. Το κόστος είναι διπλό από τη μία, οι παραγωγοί που βλέπουν τις μονάδες τους να κλείνουν· από την άλλη, το κράτος που καλείται να αποζημιώσει, να απολυμάνει, να επιτηρήσει. Και όλα αυτά, μέσα σε ένα διοικητικό περιβάλλον υποστελεχωμένων κτηνιατρικών υπηρεσιών και παρωχημένων κανονισμών.

Ο κανονισμός του ΕΛΓΑ, που παραμένει αμετάβλητος επί χρόνια, δεν ανταποκρίνεται πια στις σύγχρονες απειλές. Οι περιφερειακές υπηρεσίες αδυνατούν να καλύψουν την επικράτεια, ενώ η μηχανοργάνωση και διασύνδεση των δεδομένων παραμένει ζητούμενο. Στην πράξη, οι περισσότερες παρεμβάσεις είναι αποσπασματικές, χωρίς ενιαίο σχέδιο για την πρόληψη και την ανάκαμψη.

Η Θεσσαλία, καρδιά της ελληνικής γαλακτοπαραγωγής, βιώνει ήδη τις συνέπειες αυτής της αποδιοργάνωσης. Η περιοχή παράγει το 33% του πρόβειου γάλακτος και το 40% των μαλακών τυριών της χώρας, όμως οι ζημιές από τις πλημμύρες και τις ζωονόσους έχουν μειώσει δραματικά το παραγωγικό της δυναμικό. Σύμφωνα με οικονομολόγους του αγροτικού τομέα, η συνολική απώλεια αγγίζει το 6–9% του περιφερειακού ΑΕΠ, προκαλώντας ντόμινο στον δευτερογενή και τριτογενή τομέα.

Η εικόνα είναι πανομοιότυπη και σε άλλες περιοχές. Στον Τύρναβο, όπου πριν από τρεις δεκαετίες υπήρχαν πάνω από 400 κοπάδια, σήμερα λειτουργούν μόλις 110. Το 60% των Ελλήνων κτηνοτρόφων είναι άνω των 55 ετών, γεγονός που σημαίνει πως η επόμενη γενιά απουσιάζει  όχι από αδιαφορία, αλλά από οικονομική απογοήτευση και ανασφάλεια.

«Άνθρωπος που έχασε το βιός του δύσκολα θα γυρίσει να το στήσει ξανά», λέει παραγωγός από τη Λάρισα, συνοψίζοντας μια πραγματικότητα που κανένα πρόγραμμα δεν έχει κατορθώσει να αναστρέψει. Οι κακοκαιρίες “Ιανός”, “Daniel” και “Elias” λειτούργησαν ως καταλύτες αυτής της αποδόμησης, επιταχύνοντας τη φυγή από την παραγωγή και βαθαίνοντας την αίσθηση εγκατάλειψης.

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, μέσω της DG SANTE και του EFSA, έχει ενισχύσει σημαντικά τα εργαλεία πρόληψης και ενημέρωσης, με συστήματα όπως το ADIS, που προσφέρει πλέον σε πραγματικό χρόνο εικόνα των επιδημιολογικών εξελίξεων σε όλη την ήπειρο. Όμως, όπως αναγνωρίζουν οι ίδιοι οι ευρωπαίοι τεχνοκράτες, η αποτελεσματικότητα εξαρτάται από την εθνική εφαρμογή. Στην Ελλάδα, η βιοασφάλεια παραμένει θεσμικά θολή, με ανεπαρκή επιτήρηση, ελλείψεις σε εξοπλισμό και καθυστερημένες αντιδράσεις στα κρούσματα.

Σε αυτό το πλαίσιο, η συζήτηση για τη βιοασφάλεια παύει να είναι ζήτημα τεχνικής λεπτομέρειας. Είναι οικονομική επένδυση και πολιτική επιλογή. Η έγκαιρη πρόληψη ενός νοσήματος μπορεί να κοστίζει χιλιάδες ευρώ, όμως η καθυστερημένη αντίδραση κοστίζει εκατομμύρια. Και το τίμημα το πληρώνει όχι μόνο ο παραγωγός, αλλά ολόκληρη η χώρα σε αυτάρκεια, εξαγωγές και κοινωνική ισορροπία.

Ακολουθήστε το Agrocapital.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι τις ειδήσεις

Σχετικά άρθρα:

Αγροτικές Ειδήσεις: Π.Κ.Σ. μετά την έκδοση εγκυκλίου από το ΥΠ.ΕΣ. για την εφαρμογή του άρθρου περί λήψης δείγματος DNA Την οινική ταυτότητα της Μεσσηνίας ανέδειξε το τρίτο Messinia Terroirs Wine Festival – Winetrails Άπαντα τα οινοποιεία του Τυρνάβου δηλώνουν παρών στη Γιορτή Κρασιού Αμπελώνα Στην τελική ευθεία για τον εθνικό κατάλογο η πιπεριά Αλμωπίας-Πέλλας και το πράσο Δωροθέας – Fresher