Αγροτικές Ειδήσεις: Ελαιόλαδο: Η νέα παγκόσμια αρένα για το “πράσινο χρυσάφι”

Οι τιμές παραγωγού μειώνονται δραστικά, η κατανάλωση δείχνει σημάδια κόπωσης και οι ευρωπαϊκές εξαγωγές αναζητούν νέα ισορροπία σε μια αγορά που παραμένει σε μετάβαση. Τα τελευταία στοιχεία της Διεθνούς Ομοσπονδίας Ελαιολάδου (ΔΟΕ) για τους μήνες Ιούνιο και Ιούλιο 2025 αποτυπώνουν το παράδοξο μιας αγοράς που εξάγει περισσότερο, αλλά πληρώνεται λιγότερο.

Στη Χαέν της Ισπανίας, που λειτουργεί ως βαρόμετρο της παγκόσμιας αγοράς, η τιμή παραγωγού για το εξαιρετικό παρθένο ελαιόλαδο διαμορφώθηκε την πρώτη εβδομάδα του Ιουλίου στα 358,5 ευρώ ανά 100 κιλά, σημειώνοντας ετήσια πτώση 52,6%. Αντίστοιχη εικόνα παρουσιάζουν τα Χανιά, με τιμή 360 €/100 kg και πτώση 53,2%, ενώ η μοναδική εξαίρεση παραμένει η Ιταλία, όπου η τιμή στο Μπάρι έφτασε τα 970 €/100 kg, σημειώνοντας αύξηση 2,1%.

 Μέση παραγωγή ελαιολάδου (καλλιεργητικά έτη 2018/2019 έως 2023/2024) και ροές εισαγωγών από τη Βραζιλία.

Η κατακόρυφη πτώση αποδίδεται σε ένα συνδυασμό παραγόντων: υψηλές τιμές το προηγούμενο έτος, μειωμένη καταναλωτική ζήτηση, πληθωριστική πίεση στα βασικά αγαθά και προσδοκία αυξημένης παραγωγής για το 2025/26. Παρά τις προσδοκίες για μια καλή σοδειά, η αγορά δείχνει επιφυλακτική, καθώς οι τιμές δεν ακολουθούν τη δυναμική των εξαγωγών.

Στο μέτωπο του διεθνούς εμπορίου, η Βραζιλία εξακολουθεί να αποτελεί στρατηγικό προορισμό για το ευρωπαϊκό ελαιόλαδο, απορροφώντας κατά μέσο όρο το 9% των παγκόσμιων εισαγωγών και το 3,1% της παγκόσμιας κατανάλωσης, με κατά κεφαλήν κατανάλωση μόλις 0,4 κιλά. Οι εισαγωγές της μειώθηκαν κατά 11% το 2023/24, φθάνοντας τους 81.000 τόνους, εν μέσω αυξημένων τιμών παραγωγής και συναλλαγματικής πίεσης.

Η Πορτογαλία διατηρεί την πρωτοκαθεδρία ως κύριος προμηθευτής της Βραζιλίας, με μερίδιο αγοράς 57%, αν και σημείωσε πτώση 14% στις εξαγωγές της το προηγούμενο καλλιεργητικό έτος. Η Ευρωπαϊκή Ένωση συνολικά εξάγει περίπου 79.000 τόνους ετησίως στη Βραζιλία, με εκτιμώμενη αξία 403 εκατομμύρια ευρώ. Μόνο το διάστημα Οκτωβρίου – Μαΐου του 2024/25, εξήχθησαν 42.024 τόνοι αξίας 281 εκατ. ευρώ, το 84% των οποίων ήταν εξαιρετικό παρθένο ελαιόλαδο.

Εισαγωγές ελαιολάδου ανά χώρα-εταίρο (2018/19 – 2023/24) (όγκος σε τόνους)

Η μοναδιαία αξία των εξαγωγών της ΕΕ προς τη Βραζιλία κορυφώθηκε τον Μάιο 2024 στα 1016,8 €/100 kg, για να υποχωρήσει τον Μάιο 2025 στα 552,5 €/100 kg, παραμένοντας όμως άνω του μέσου όρου προηγούμενων ετών. Η τάση αυτή συνδέεται με την ανάκαμψη των εξαγωγικών όγκων, που τον ίδιο μήνα ανήλθαν στους 74.914 τόνους, εκ των οποίων οι 55.862 τόνοι ήταν εξαιρετικό παρθένο ελαιόλαδο — αύξηση 36,1% σε ετήσια βάση.

Παράλληλα, η τιμή για τον καταναλωτή φαίνεται να αποκλιμακώνεται. Ο Εναρμονισμένος Δείκτης Τιμών Καταναλωτή (ΕνΔΤΚ) για το ελαιόλαδο στην ΕΕ-27 μειώθηκε κατά 26% τον Μάιο του 2025 σε ετήσια βάση, επιβεβαιώνοντας μια σταθερή πτωτική πορεία από τον Απρίλιο του 2024. Οι μεγαλύτερες μειώσεις καταγράφηκαν στη Γαλλία, τη Φινλανδία και τη Ρουμανία, αποτυπώνοντας ενδεχομένως αδυναμία μετακύλισης των παλαιών υψηλών τιμών στον τελικό καταναλωτή.

 Κατανομή εισαγωγών ανά τύπο προϊόντος και χώρα-εταίρο (2023/2024) (όγκος σε τόνους)

Η αγορά, συνολικά, βρίσκεται σε φάση αναπροσαρμογής. Με τις προβλέψεις παραγωγής για το 2025/26 ακόμη ασαφείς και την κατανάλωση να παραμένει συγκρατημένη, τα επόμενα τρίμηνα θα είναι καθοριστικά για το μέλλον του κλάδου. Η αντίφαση μεταξύ όγκων και τιμών, η στροφή σε αγορές εκτός ΕΕ και οι πιέσεις στην εσωτερική κατανάλωση ενδέχεται να οδηγήσουν σε νέα στρατηγική εξισορρόπηση, τόσο για τους παραγωγούς όσο και για τους εξαγωγείς.

Σε κάθε περίπτωση, το ελαιόλαδο παραμένει γεωοικονομικός δείκτης της αγροδιατροφικής σταθερότητας της Μεσογείου — και κάθε του διακύμανση αντικατοπτρίζει πολύ περισσότερα από μια απλή τιμή στο ράφι. Είναι ένδειξη πολιτικής, εμπορικής και καταναλωτικής υγείας σε έναν κλάδο όπου οι ρίζες είναι βαθιές, αλλά οι μεταβολές πλέον ραγδαίες.

Εξέλιξη των εισαγωγών ανά τύπο προϊόντος – καλλιεργητικά έτη 2009/10 έως 2023/24 (×1000 τόνοι)

Εισαγωγές Ελαιολάδου

Μεταξύ Οκτωβρίου 2024 και Μαΐου 2025, οι εισαγωγές ελαιολάδου από τις μεγάλες αγορές εισαγωγής αυξήθηκαν κατά 6,4% σε σύγκριση με την ίδια περίοδο του προηγούμενου καλλιεργητικού έτους. Οι εισαγωγές από την Αυστραλία, τον Καναδά, την Κίνα και τις Ηνωμένες Πολιτείες έδειξαν σημάδια ανάκαμψης. Τον Μάιο του 2025, οι εισαγωγές από τη Βραζιλία αυξήθηκαν κατά 4,6% σε ετήσια βάση.

Εισαγωγές ελαιολάδου από επιλεγμένες μεγάλες αγορές (Οκτώβριος 2024 έως Μάιος 2025· όγκος σε τόνους)

Ακολουθήστε το Agrocapital.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι τις ειδήσεις

Σχετικά άρθρα:

Είκοσι χρόνια ΚΑΠ ξοδεμένη σε ιστορικά δικαιώματα, παιχνίδια με τα βοσκοτόπια και κάποια πολιτική δειλία Αγροτικές Ειδήσεις: Όμιλος ΔΕΗ: Μέλος του ευρωπαϊκού φορέα DIGITALEUROPE Με ειδική μεταχείριση αγροβολταϊκά θερμοκήπια φέρνει νέα τροποποιητική Αντιδράσεις για την αναστολή εξέτασης αιτήσεων ασύλου