Αγροτικές Ειδήσεις: CBAM: Νέοι κανόνες για το κλίμα, νέες πιέσεις στο κόστος παραγωγής

Η Ευρωπαϊκή Ένωση ετοιμάζεται να ορίσει το ενδιάμεσο βήμα προς την κλιματική ουδετερότητα του 2050, αλλά η πορεία κάθε άλλο παρά ευθύγραμμη δείχνει. Η πρόταση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, που κατατέθηκε τον Ιούλιο, εισάγει έναν φιλόδοξο στόχο: μείωση καθαρών εκπομπών κατά 90% έως το 2040 σε σχέση με τα επίπεδα του 1990. Ένα ποσοστό που, σύμφωνα με την επιστημονική κοινότητα, είναι το ελάχιστο απαιτούμενο για να διατηρηθεί η αξιοπιστία της Συμφωνίας του Παρισιού.

Η πολιτική πραγματικότητα, ωστόσο, είναι πιο σύνθετη. Στο Συμβούλιο Υπουργών Περιβάλλοντος της 18ης Σεπτεμβρίου, η Προεδρία παρουσίασε κείμενο προόδου, γνωρίζοντας εκ των προτέρων ότι μια γενική συμφωνία ήταν ανέφικτη. Κράτη-μέλη με βαριά βιομηχανία ζήτησαν περισσότερη ευελιξία, προκειμένου να προστατευθεί η ανταγωνιστικότητα των επιχειρήσεων. Άλλα κράτη, κυρίως του βορρά, επέμειναν ότι η Ευρώπη πρέπει να στείλει ισχυρό μήνυμα ηγεσίας στη διεθνή σκηνή. Η συζήτηση κατέληξε σε πολιτικό διάλογο και όχι σε απόφαση, αποκαλύπτοντας πόσο δύσκολη είναι η εξίσωση ανάμεσα στη φιλοδοξία και τον ρεαλισμό.

Στην καρδιά των διαπραγματεύσεων βρίσκονται οι τρεις «ευελιξίες» της Επιτροπής: περιορισμένη χρήση διεθνών πιστωτικών μορίων, δυνατότητα μεταφοράς εκπομπών μεταξύ τομέων μετά το 2030, και ένταξη μόνιμων απορροφήσεων άνθρακα στο Ευρωπαϊκό Σύστημα Εμπορίας Εκπομπών (ETS). Οι λεπτομέρειες για το πώς θα εφαρμοστούν προκαλούν εντάσεις. Για ορισμένους, αποτελούν αναγκαία εργαλεία εξισορρόπησης. Για άλλους, κρύβουν τον κίνδυνο να υπονομεύσουν την περιβαλλοντική φιλοδοξία.

Η βιομηχανία παρακολουθεί με ανησυχία ο Μηχανισμός Συνοριακής Προσαρμογής Άνθρακα (CBAM), που θα τεθεί σε πλήρη εφαρμογή το 2026, επιδιώκει να προστατεύσει την ευρωπαϊκή παραγωγή από τον αθέμιτο ανταγωνισμό τρίτων χωρών. Ωστόσο, οι επιχειρήσεις προειδοποιούν για αυξημένο κόστος, τόσο σε επενδύσεις όσο και σε ενέργεια. Το Clean Industrial Deal και η σχεδιαζόμενη Τράπεζα Απανθρακοποίησης της Βιομηχανίας υπόσχονται χρηματοδοτικά εργαλεία, αλλά οι αγορές ζητούν σαφείς κανόνες και σταθερότητα.

Ακόμη πιο σύνθετη είναι η εικόνα στον αγροτικό τομέα η γεωργία και η κτηνοτροφία καλούνται να περιορίσουν τις εκπομπές τους, ιδιαίτερα στο μεθάνιο και στα λιπάσματα, ενώ ταυτόχρονα οφείλουν να συμβάλουν ως «καταβόθρες άνθρακα» μέσα από το έδαφος και τα δάση. Για χώρες όπως η Ελλάδα, όπου η ελαιοκαλλιέργεια, η αμπελουργία και η αιγοπροβατοτροφία αποτελούν θεμέλιο της οικονομίας, οι επιπτώσεις είναι άμεσες. Οι νέες πρακτικές απαιτούν επενδύσεις που πολλοί αγρότες δυσκολεύονται να αντέξουν, την ώρα που τα εισοδήματα πιέζονται από τη διεθνή αστάθεια στις τιμές.

Η Προεδρία πρότεινε να ενισχυθεί η ρήτρα αναθεώρησης, ώστε οι εκθέσεις της Επιτροπής να μην μετρούν μόνο εκπομπές, αλλά και τις επιπτώσεις στην ανταγωνιστικότητα, στην τεχνολογική πρόοδο και στην αγροτική οικονομία. Αν η Ένωση δεν πείσει ότι οι αγρότες και οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις δεν θα μείνουν στο περιθώριο, ο στόχος του 90% κινδυνεύει να μείνει χωρίς πολιτική στήριξη.

Η μάχη για το 2040 δεν αφορά μόνο το περιβάλλον. Είναι μια αναμέτρηση για την οικονομική ταυτότητα της Ευρώπης, για το αν μπορεί να προστατεύσει ταυτόχρονα τη βιομηχανική της ισχύ και την κοινωνική συνοχή της υπαίθρου. Και ίσως γι’ αυτό το επόμενο διάστημα να αποδειχθεί καθοριστικό: όχι απλώς για το κλίμα, αλλά για το ίδιο το ευρωπαϊκό μοντέλο ανάπτυξης.

Ακολουθήστε το Agrocapital.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι τις ειδήσεις

Σχετικά άρθρα:

Δύο παρεκλίσσεις ΕΕ για να ανακάμψουν πλημμυροπαθείς παραγωγοί κηπευτικών-οίνου της Βαλένθια Ισχυρές επιδόσεις στο 2025 για τον όμιλο C&C Group – Beer & Brunch Αύξηση 2,2% για την παραγωγή παγωτών της Ευρωπαϊκής Ένωσης το 2024, κορυφαία παραγωγός η Γερμανία Αγροτικές Ειδήσεις: Ισπανία: Εκτιμήσεις για συγκομιδή 1,4-1,5 εκατ. τόνων ελαιολάδου