Το κρυφό κόστος στο ρεύμα: Τι πραγματικά πληρώνουμε για την εξισορρόπηση του δικτύου

Το κόστος ενέργειας έχει αρχίσει να εξελίσσεται σε έναν “βραχνά” όχι μόνο για τα νοικοκυριά – καταναλωτές αλλά και για τις αγροτικές και βιομηχανικές επιχειρήσεις. Παράλληλα η χώρα γεμίζει με ΑΠΕ (αιολικά, φωτοβολταϊκά), τα οποία συναντούν ολοένα και μεγαλύτερες τοπικές αντιδράσεις. Το olivenews.gr ανοίγει τον ΦΑΚΕΛΛΟ ΕΝΕΡΓΕΙΑ.

— … —

Τι είναι η «εξισορρόπηση» στην ηλεκτρική ενέργεια;

Η εξισορρόπηση αφορά τη διατήρηση ισορροπίας μεταξύ παραγωγής και κατανάλωσης ηλεκτρικής ενέργειας σε πραγματικό χρόνο.

Ηλεκτρισμός δεν αποθηκεύεται μαζικά. Αυτό σημαίνει πως όταν καταναλώνεις ρεύμα, κάποιος πρέπει να το παράγει εκείνη τη στιγμή. Αν η κατανάλωση ξεπερνά την παραγωγή, η συχνότητα πέφτει και μπορεί να προκαλέσει μπλακ άουτ ή ζημιές στο δίκτυο. Αντίστροφα, η υπερπαραγωγή μπορεί να υπερφορτώσει το σύστημα.

Τι είναι η Αγορά Εξισορρόπησης;

Η Αγορά Εξισορρόπησης, σύμφωνα με τον Κανονισμό της ΡΑΕ (2021), είναι ένα ρυθμισμένο σύστημα αγοράς στο οποίο συμμετέχουν παραγωγοί και καταναλωτές, ώστε να διατηρείται η σταθερότητα του ηλεκτρικού δικτύου:

Τρία βασικά τμήματα:

1. Αγορά Ισχύος Εξισορρόπησης – όπου διατηρείται έτοιμη ισχύς (εφεδρείες).
2. Αγορά Ενέργειας Εξισορρόπησης – όπου αγοράζεται ή πωλείται ενέργεια για να καλυφθούν αποκλίσεις.
3. Εκκαθάριση Αποκλίσεων – ο λογιστικός μηχανισμός που υπολογίζει το ποιος πλήρωσε και ποιος χρεώθηκε.

Ο ΑΔΜΗΕ (Ανεξάρτητος Διαχειριστής Μεταφοράς Ηλεκτρικής Ενέργειας) είναι υπεύθυνος για τη λειτουργία αυτής της αγοράς σε 24ωρη βάση, κάθε μέρα του έτους.

Τι είναι το κόστος εξισορρόπησης;

Το κόστος εξισορρόπησης είναι το συνολικό ποσό που προκύπτει όταν ο ΑΔΜΗΕ:

• Πληρώνει μονάδες για έκτακτη παραγωγή ρεύματος
• Αμείβει βιομηχανίες ή φορτία που μειώνουν ή αυξάνουν την κατανάλωσή τους κατ’ εντολή
• Επιβάλλει πρόστιμα σε παρόχους για αποκλίσεις από το προγραμματισμένο φορτίο

Αυτό το κόστος καλύπτεται μέσω ειδικών λογαριασμών προσαυξήσεων, όπως ο ΛΠ3, και μετακυλίεται στους καταναλωτές ως μέρος των λογαριασμών ρεύματος.

Παράδειγμα

Περίπτωση 1 – Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας:

Ένα αιολικό πάρκο προβλέπεται να παράγει 100 MW, αλλά λόγω άπνοιας τελικά παράγει 60 MW. Αυτή η απόκλιση 40 MW καλύπτεται από άλλη μονάδα (π.χ. φυσικού αερίου), η οποία πληρώνεται μέσω της Αγοράς Εξισορρόπησης.

Περίπτωση 2 – Αυξημένη κατανάλωση:

Ξαφνικά κάνει καύσωνα και όλοι ανοίγουν τα κλιματιστικά. Το δίκτυο χρειάζεται ρεύμα πέρα από το προβλεπόμενο. Ο ΑΔΜΗΕ ζητά από μια μονάδα να αυξήσει παραγωγή → νέο κόστος → χρέωση μέσω του ΛΠ3.

Τι δείχνουν τα δεδομένα;

Σύμφωνα με ανάλυση της Grant Thornton (μέσω Energypress), το μέσο κόστος εξισορρόπησης στην Ελλάδα το 2024–2025 ανήλθε σε:

• 12,2 €/MWh (Ελλάδα)
• 3 €/MWh (Ιταλία)
  Αυτό σημαίνει πως πληρώνουμε 4 φορές περισσότερο για εξισορρόπηση σε σχέση με άλλες χώρες της Ε.Ε.

Ποιος συμμετέχει και πώς;

Σύμφωνα με τον Κανονισμό ΡΑΕ:

• Οι Πάροχοι Υπηρεσιών Εξισορρόπησης (π.χ. μονάδες παραγωγής ή βιομηχανίες) υποβάλλουν προσφορές ισχύος ή ενέργειας εξισορρόπησης
• Ο ΑΔΜΗΕ ενεργοποιεί αυτούς που προσφέρουν την καλύτερη τεχνική/οικονομική λύση
• Όλες οι προσφορές πρέπει να είναι πιστοποιημένες, με τεχνικά στοιχεία και να τηρούν κανόνες αξιοπιστίας.

Συντελεστές εξισορρόπησης: Τι είναι;

Σύμφωνα με τον ίδιο κανονισμό και το αρχικό σου σημείωμα:

• Οι συντελεστές εξισορρόπησης είναι αριθμητικοί παράγοντες που βοηθούν να υπολογιστεί πόση ενέργεια πρέπει να προστεθεί ή να αφαιρεθεί από το σύστημα για να διατηρηθεί ισορροπία
• Οι τιμές τους βασίζονται στην πραγματική παραγωγή ή κατανάλωση, σε σχέση με τις προβλέψεις
• Περιλαμβάνουν επίσης την ευελιξία στην κατανάλωση, π.χ. όταν μεγάλες βιομηχανίες ρυθμίζουν το φορτίο τους κατά παραγγελία

Πρόσφατες εξελίξεις

Ο ΑΔΜΗΕ έχει προτείνει πρόσφατα σημαντικές αλλαγές στον σχεδιασμό και τη λειτουργία της Αγοράς Εξισορρόπησης, με στόχο:

• τη μείωση του κόστους εξισορρόπησης,
• τον περιορισμό των περικοπών ενέργειας από ΑΠΕ,
• και την ευθυγράμμιση με το ευρωπαϊκό πλαίσιο.

Περισσότερες λεπτομέρειες για τις προτάσεις αυτές μπορείτε να διαβάσετε εδώ

Πηγές

1. Κανονισμός Αγοράς Εξισορρόπησης – ΡΑΕ (Έκδοση 6.0, 2021) – PDF
2. Energypress.gr – Grant Thornton: Υψηλό κόστος εξισορρόπησης στην Ελλάδα
3. ΑΔΜΗΕ – Αγορά Εξισορρόπησης
4. RAAEY – Ρυθμιστική Αρχή Αγοράς Ενέργειας

Σχετικά άρθρα:

Σε κίνδυνο 500 εκατ. ευρώ αγροτικές εξαγωγές λόγω 20% δασμού από 9 Απριλίου Μικροσκοπικό έντομο μαστίζει γερμανικές καλλιέργειες, εγείροντας φόβους για επέκταση στην Ευρώπη – Fresher Αυτοκίνητα: Η VolvoTrucks παρουσιάζει νέα υπηρεσία αυτόματου περιορισμού ταχύτητας για ενίσχυση της οδικής ασφάλειας Αγροτικές Ειδήσεις: Εξελίσσεται ομαλά η άρδευση της Κωπαΐδας παρά τη λειψυδρία