Στο 1% των δικαιούχων καταλήγει το 27 % του τσεκ, το 90% των πριμ σε 50.000 αγρότες και οι υπόλοιποι ό,τι μείνει

Ειδικότερα, το 1% των δικαιούχων έλαβε το 27,6% του συνολικού ποσού βασικής ενίσχυσης για το 2022, ενώ για το 2023 το ποσοστό αυτό διατηρήθηκε στο ίδιο περίπου επίπεδο (27,1%). Σε απόλυτους αριθµούς, πρόκειται για περίπου 4.200 πρόσωπα από ένα σύνολο άνω των 420.000. Ακόµη πιο ενδεικτικό είναι ότι το 10% των δικαιούχων απορρόφησε πάνω από το 63% των πόρων για το 2022 και περίπου το 61% το 2023. Αντίστροφα, η πλειοψηφία, δηλαδή το 90% των αγροτών, επιµερίστηκε µόλις το 36,9% και 38,5% αντίστοιχα των ενισχύσεων.

Ολόκληρο το ρεπορτάζ στην Agrenda που κυκλοφορεί

Οι αριθµοί αυτοί αποτυπώνουν µια σταθερή δυναµική συγκέντρωσης ενισχύσεων, ενώ η νέα ΚΑΠ που εφαρµόζεται από το 2023 δεν φαίνεται να έχει επιφέρει ουσιαστική αναδιανοµή. Αν συγκρίνει κανείς τη διανοµή των ποσών κάτω από το όριο των 5.001 ευρώ, προκύπτει πως για το 2022 σχεδόν το 87% των δικαιούχων έλαβαν τέτοια ποσά, συγκεντρώνοντας συνολικά 460,2 εκατ. ευρώ, ήτοι το 37,4% του συνόλου. Για το 2023, τα ποσοστά διαφοροποιούνται ελαφρώς, µε το 85% των δικαιούχων να βρίσκονται κάτω από το εν λόγω όριο και να απορροφούν 482 εκατ. ευρώ, δηλαδή περίπου το 39,5% της συνολικής πίτας.

Αντίστοιχα, τα ποσά άνω των 5.001 ευρώ αποδόθηκαν σε λιγότερους από το 15% των δικαιούχων, οι οποίοι έλαβαν άνω του 60% των συνολικών πόρων, γεγονός που καταδεικνύει τη σταθερή συγκέντρωση των αγροτικών ενισχύσεων σε λίγες εκµεταλλεύσεις.

Οι κορυφαίοι της λίστας

Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει η εξέλιξη στους πρώτους 100 δικαιούχους. Για το 2022, οι κορυφαίοι της λίστας έλαβαν συνολικά 7,8 εκατ. ευρώ, ενώ το 2023 οι ίδιοι πρώτοι 100 απορρόφησαν 8,6 εκατ. ευρώ. Η αύξηση αυτή, της τάξης του 10%, αποδίδεται κατά κύριο λόγο σε αύξηση των δικαιωµάτων ή προσθήκη νέων εκτάσεων στις δηλώσεις ΟΣ∆Ε. Μόλις 17 ονόµατα άλλαξαν ανάµεσα στις δύο λίστες, γεγονός που επιβεβαιώνει τη σταθερότητα στην κορυφή και την απουσία ουσιαστικής ανανέωσης στη δεξαµενή των «ισχυρών» του αγροτικού τοµέα.

Στα οικολογικά σχήµατα, που αποτελούν καινοτοµία της νέας ΚΑΠ και αφορούν ενισχύσεις για πρακτικές φιλικές προς το περιβάλλον, η ανισοκατανοµή παραµένει έντονη. Το 10% των δικαιούχων έλαβε το 57,8% των κονδυλίων, ενώ το 90% µοιράστηκε µόλις το 42,2%. 

Ειδικά για τα οικολογικά σχήµατα, η συγκέντρωση στα ανώτατα κλιµάκια είναι ακόµα πιο έντονη: το 1% των παραγωγών καρπώθηκε πάνω από το 21% του συνολικού προϋπολογισµού. Ο µέσος όρος ενίσχυσης για τα οικολογικά σχήµατα ήταν περίπου 1.004 ευρώ, µε τα 2/3 των δικαιούχων να λαµβάνουν λιγότερα από 500 ευρώ. Το γεγονός αυτό καταδεικνύει τη χαµηλή αποδοτικότητα του µέτρου για τους µικρούς παραγωγούς, οι οποίοι φαίνεται πως δεν κατάφεραν να ενταχθούν µαζικά ή να ωφεληθούν ουσιαστικά από το νέο καθεστώς.

Αντίστοιχα, η σύγκριση ανάµεσα στα δύο έτη δεν αναδεικνύει κάποια αισθητή βελτίωση της κατανοµής. Η ανισοκατανοµή παραµένει σταθερή, µε τις ποσοστιαίες διαφορές να κινούνται σε οριακά επίπεδα. Το 90% των επιδοτήσεων συνεχίζει να διοχετεύεται σε περίπου 50.000 εκµεταλλεύσεις, ενώ οι υπόλοιπες 370.000 λαµβάνουν κατά µέσο όρο ποσά πολύ κατώτερα του ευρωπαϊκού µέσου όρου.

Αξίζει να σηµειωθεί ότι, σύµφωνα µε τα διαθέσιµα δεδοµένα, περίπου 1.280 δικαιούχοι για το 2023 δήλωσαν ποσά άνω των 20.000 ευρώ βασικής ενίσχυσης, µε τις συνολικές ενισχύσεις τους να υπερβαίνουν τα 48 εκατ. ευρώ. Πρόκειται για µόλις το 0,3% των αγροτών, που ωστόσο απορροφούν περίπου το 4% του συνολικού προϋπολογισµού.

Σε κάθε περίπτωση, τα στοιχεία επιβεβαιώνουν τη διαχρονική δοµική παθογένεια του ελληνικού συστήµατος επιδοτήσεων. Παρά τις επανειληµµένες εκκλήσεις για αναδιανοµή και ενίσχυση των µικρών και µεσαίων εκµεταλλεύσεων, η εικόνα παραµένει σχεδόν αµετάβλητη. Οι µεγάλοι παίκτες διατηρούν ισχυρή παρουσία και προβάδισµα στη διεκδίκηση των ευρωπαϊκών πόρων, µε αποτέλεσµα τη στασιµότητα στην ανανέωση του αγροτικού πληθυσµού και τον αποκλεισµό χιλιάδων µικρών παραγωγών από την ουσιαστική στήριξη.

Σχετικά άρθρα:

Φιλανθρωπικό μπάρμπεκιου από την Αμερικανική Γεωργική Σχολή στις 18 Μαΐου Αποδίδει η σύσταση Ομάδας Εργασίας στο ΥΠAΑΤ για τα ζητήματα του αμπελοοινικού κλάδου – Winetrails Αποχωρεί ο Αντιπρόεδρος και Γενικός Διευθυντής της Massey Ferguson στην Ευρώπη, Thierry Lhotte – Profi Αγροτικές Ειδήσεις: Η Τυνησία αγοράζει 50.000 τόνους καλαμποκιού σε διεθνή διαγωνισμό