Ο συντονισμός στη συγκομιδή ελιάς: Πώς η Φυσική ανεβάζει την απόδοση στο 91%

Η συγκομιδή ελιάς με δονητές κορμού φαίνεται συχνά τεχνικό θέμα, όμως η πραγματική της αποτελεσματικότητα καθορίζεται από μια θεμελιώδη έννοια της φυσικής: τον συντονισμό. Κάθε ελαιόδεντρο έχει μία δική του φυσική συχνότητα ταλάντωσης, η οποία εξαρτάται από το ύψος, το σχήμα, την ηλικία και την πυκνότητα της κόμης. Όταν οι δονήσεις που εφαρμόζονται ταιριάζουν σε αυτή τη συχνότητα, το δένδρο ανταποκρίνεται με μέγιστη μετατόπιση—και ο καρπός αποκολλάται πιο εύκολα.

Αυτό ακριβώς απέδειξε η πρωτοποριακή μελέτη των Dang και συνεργατών (2025), η οποία χρησιμοποίησε ένα προηγμένο μοντέλο προσομοίωσης (rigid–flexible coupling + finite element model) για να αναπαραστήσει τις πραγματικές κινήσεις ενός ελαιόδεντρου σχήματος τριών ανοιχτών βραχιόνων.

Τα αποτελέσματα ήταν εντυπωσιακά:

Η απόδοση συγκομιδής έφτασε το 91,22% όταν οι ρυθμίσεις του δονητή ταίριαζαν με τη φυσική συχνότητα του δένδρου.

Όταν οι συχνότητες δεν ήταν σωστά προσαρμοσμένες, η αποτελεσματικότητα έπεφτε έως και 20%.

Η κρίσιμη επιτάχυνση για την αποκόλληση του καρπού υπολογίστηκε περίπου στα 1113 m/s², τιμή-ορόσημο για τη ρύθμιση των μηχανών.

Η μελέτη καταλήγει στο συμπέρασμα ότι η «μία ρύθμιση για τα πάντα» δεν μπορεί να οδηγήσει σε βέλτιστα αποτελέσματα. Αντίθετα, η εξατομίκευση των παραμέτρων —όπως συχνότητα, πλάτος ταλάντωσης και χρόνος εφαρμογής— πρέπει να προσαρμόζεται:

• στην ποικιλία
• στο σχήμα κόμης
• στην ηλικία 
• στη δομή των κλάδων

Στην πράξη, αυτό σημαίνει ότι οι σύγχρονοι δονητές πρέπει να λειτουργούν όχι ως σταθερές μηχανές, αλλά ως συστήματα ακρίβειας, ικανά να μεταβάλλουν τις ρυθμίσεις τους ανά δένδρο.

Η φυσική του συντονισμού ανοίγει τον δρόμο για την επόμενη γενιά μηχανημάτων: δονητές με αισθητήρες που θα αναγνωρίζουν αυτόματα τη μηχανική συμπεριφορά του φυτού και θα ρυθμίζονται σε πραγματικό χρόνο.

Περισσότερες πληροφορίες για τις πρόσφατες επιστημονικές εξελίξεις γύρω από τη συγκομιδή της ελιάς μπορείτε να βρείτε  στο νέο Τέυχος 112 του περιοδικού Ελιά & Ελαιόλαδο.

Πηγές

• Dang, K.H. et al., 2025. Vibration harvesting process of olive trees based on response surface methodology and rigid-flexible coupling simulation. International Journal of Agricultural and Biological Engineering, 18(3), pp.25–36.
• Messina, G. et al., 2025. Mechanical Harvesting of Olive Orchards: An Overview on Trunk Shakers.
• Miglietta, P.P. et al., 2019. The sustainability of olive orchard planting management for different harvesting techniques.

Σχετικά άρθρα:

Κάλπη στη Βουλή για την παραπομπή Καραμανλή στη Δικαιοσύνη Αγροτικές Ειδήσεις: ΕΛΓΑ: Επιστροφή κρατικών ενισχύσεων για τον “Daniel” και τον “Elias” έως το τέλος Δεκεμβρίου Συλλογική τιμωρία στα Βιολογικά, δεν θέλει να βάλει το χέρι στη τσέπη η κυβέρνηση για τους αληθινούς δικαιούχους Ηγέτιδα η Ισπανία στις εκφορτώσεις αλιευμάτων, στα 5,5 δισ. ευρώ η αξία στην ΕΕ το 2024