Ο ΟΠΕΚΕΠΕ ανοιχτή πληγή για τους αγρότες

του Γιώργου Παπαδημητρίου*

Όµως, η έλλειψη µηχανισµού ουσιαστικών και διαφανών ελέγχων έχει οδηγήσει επανειληµµένα σε προβλήµατα µε τις κοινοτικές επιστροφές. Πληρωµές σε δικαιούχους που δεν πληρούσαν τα κριτήρια, έλλειψη επαρκούς επαλήθευσης στοιχείων, διασταλτική ερµηνεία των προϋποθέσεων και αδύναµη εποπτεία αποτέλεσαν συχνό φαινόµενο. Το αποτέλεσµα; Επιστροφές χρηµάτων προς τις Βρυξέλλες, διοικητικά πρόστιµα και µια διαρκής καχυποψία προς το ελληνικό σύστηµα.

Η ίδια αδυναµία επαρκών ελέγχων έχει αποθρασύνει όλους εκείνους που δεν έχουν καµία σχέση µε την πρωτογενή παραγωγή. Εκµεταλλευόµενοι την ανυπαρξία µηχανισµών εποπτείας, καρπώνονται επιδοτήσεις που δεν δικαιούνται, στερώντας τες από το υγιές κοµµάτι του αγροτικού κόσµου. Η ατιµωρησία καλλιεργεί τη διαφθορά και αποδυναµώνει κάθε προσπάθεια ανασυγκρότησης. Οι συνεπείς παραγωγοί, που επενδύουν στην καλλιέργειά τους και προσπαθούν να παραµείνουν βιώσιµοι µέσα σε ένα περιβάλλον υψηλού κόστους και διαρκώς αυξανόµενων υποχρεώσεων, είναι τα πρώτα θύµατα αυτής της κατάστασης. Βλέπουν το εισόδηµά τους να τίθεται υπό αµφισβήτηση, την ώρα που η Πολιτεία είτε αδρανεί είτε παρεµβαίνει αποσπασµατικά.

Η ιδιωτικοποίηση της διαχείρισης του ΟΣ∆Ε ήρθε να προσθέσει ένα ακόµη επίπεδο δυσλειτουργίας. Το σύστηµα χαρακτηρίζεται από τεχνικές δυσκολίες, γραφειοκρατική ακαµψία και ανεπαρκούς διαφάνειας, που αφήνουν τον αγρότη χωρίς πληροφόρηση για τις αιτήσεις, τις ενστάσεις ή τις καταβολές των ενισχύσεων. Η σχέση εµπιστοσύνης µε τον οργανισµό διαρρηγνύεται πλήρως.

Πελατειακές σχέσεις, πολιτικές παρεµβάσεις και αθέµιτες πρακτικές συνεχίζουν να δηλητηριάζουν τη λειτουργία του φορέα. Οι επιλεκτικοί έλεγχοι, οι «συµπτωµατικές» παραλείψεις και οι καθυστερήσεις που εξυπηρετούν συγκεκριµένα συµφέροντα ενισχύουν την αίσθηση ότι κάποιοι αγρότες είναι πιο «ίσοι» από άλλους.

∆ΕΝ ΕΙΝΑΙ Α∆ΥΝΑΜΙΑ, ΑΛΛΑ ΘΕΣΜΙΚΗ ΑΝΕΠΑΡΚΕΙΑ
Η έλλειψη λειτουργικού πληροφοριακού συστήµατος και σταθερού διοικητικού προσανατολισµού, σε έναν οργανισµό που διαχειρίζεται δισ. ευρώ σε ευρωπαϊκούς πόρους, δεν είναι απλώς αδυναµία. Είναι θεσµική ανεπάρκεια. Η ίδια αυτή ανεπάρκεια οδήγησε σε απανωτές καταδίκες της χώρας από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, µε καταλογισµούς που ξεπέρασαν το 1,5 δισ. ευρώ για πληρωµές χωρίς επαρκή έλεγχο ή µε πλαστά στοιχεία.

Αντί να προχωρά ο ΟΠΕΚΕΠΕ σε ουσιαστικές διασταυρώσεις στοιχείων µεταξύ δηλώσεων ΟΣ∆Ε και φορολογικών δεδοµένων, επέλεγε να «κλείνει τα µάτια», µε αποτέλεσµα χιλιάδες περιπτώσεις «φανταστικών καλλιεργειών», ανύπαρκτων αγροτεµαχίων και επιδοτήσεων σε µη επιλέξιµα είδη ζώων να µην εντοπίζονται.

 Ένα απλό παράδειγµα: Αγρότης δηλώνει 150 στρέµµατα µε βαµβάκι στο ΟΣ∆Ε. Στην Εφορία, δηλώνει εισόδηµα από 90 στρέµµατα και παραδίδει προϊόν που αντιστοιχεί σε 60 στρέµµατα. Ούτε ο ΟΠΕΚΕΠΕ, ούτε η ΑΑ∆Ε, ούτε το ΥπΑΑΤ φαίνεται να θεώρησαν ότι υπάρχει θέµα ή έστω ερώτηµα. Το πιο τραγικό; Ο συγκεκριµένος θα λάβει επιδότηση και την επόµενη χρονιά.

Ή αλλιώς, για κτηνοτρόφο που διατηρεί – στα χαρτιά – 200 αιγοπρόβατα, οι επιδοτήσεις καταβάλλονται κανονικά, αλλά η φορολογική δήλωση δεν εµφανίζει κανένα σχετικό εισόδηµα, ούτε αγορά ζωοτροφών, ούτε πωλήσεις γάλακτος. Που είναι τα ζώα; Ποιος ελέγχει;

Ο ΟΠΕΚΕΠΕ δεν πλήττεται, έχει ήδη πληγεί. Και µαζί του, το κύρος κάθε σοβαρού επαγγελµατία αγρότη που αγωνίζεται να κρατήσει τη γεωργική του εκµετάλλευση βιώσιµη, αλλά βλέπει να επιβραβεύονται οι τυχάρπαστοι και ηµέτεροι κάποιων.

Η διαχείριση των ενισχύσεων έχει πλέον περάσει στην ΑΑ∆Ε, µε τον ΟΠΕΚΕΠΕ να τελεί υπό αυστηρή ευρωπαϊκή εποπτεία. Αυτό δεν σηµατοδοτεί µόνο την απώλεια ρόλου για έναν θεσµικό φορέα, αλλά κυρίως την απώλεια εµπιστοσύνης των ευρωπαϊκών θεσµών στην ικανότητα της Ελλάδας να διαχειριστεί µε διαφάνεια και αποτελεσµατικότητα τους κοινοτικούς πόρους.

Η επανεκκίνηση του συστήµατος δεν µπορεί να γίνει χωρίς σοβαρές δοµικές αλλαγές: αναβάθµιση του ελεγκτικού µηχανισµού, πλήρης ψηφιοποίηση της διαδικασίας, αυτόµατες διασταυρώσεις, κατάργηση των µεσαζόντων και καθιέρωση ουσιαστικής λογοδοσίας. Ο αγρότης πρέπει να γνωρίζει πότε και γιατί πληρώνεται.

Και κάτι ακόµα: Ο αγροτικός κόσµος δεν ζητά χάρη. Ζητά δικαιοσύνη. Ζητά ισονοµία. Ζητά ένα κράτος που θα λειτουργεί χωρίς εκπτώσεις, χωρίς εξυπηρετήσεις και χωρίς παραθυράκια.
 

Το πρόβληµα µε το ιδιωτικό συµφωνητικό της συµβολαιακής

Η συµφωνία προκαταβολικά µε τον αγοραστή, από µόνη της δηµιουργεί τεράστια προβλήµατα. Έχει υπάρξει σύµβαση στο παρελθόν στην οποία «πάτησε» ο αγοραστής και δεν έδωσε στον παραγωγό, την επιπλέον τιµή που προέκυψε στην αγορά για τα προϊόντα του. Η ∆ιοίκηση
θα πρέπει να προχωρήσει στην κατάργηση
της υποχρέωσης υπογραφής προκαταβολικά. ∆ιαφορετικά, ένας παραγωγός µπορεί να µην υπογράψει συµβολαιακή, ρισκάροντας να πληρώσει παραπάνω φόρο, παρά να έχει υπογράψει συµβολαιακή και να µην λάβει την επιπλέον τιµή για τα προϊόντα του.

*Φοροτεχνικός – Πρόεδρος Σ.Ε.Ε.Λ.Φ.Ο.Κ. (Σύλλογος Ελευθέρων Επαγγελματιών Λογιστών Φοροτεχνικών Οικονομολόγων Νομού Καρδίτσας)

Σχετικά άρθρα:

Πιθανές προκλήσεις για τα ελληνικά γαλακτοκομικά προϊόντα ενδέχεται να επηρεάσουν τις εξαγωγές – Τυροκόμος Εξοικονόμηση προϊόντων φυτοπροστασίας 30% με το Martignani Trekker – Profi Σε δημοπρασία 40 τόνων έξτρα παρθένου ελαιολάδου προχωρά ο ΑΣ Αιγιών Λακωνίας – Ελαίας Καρπός Κόμματα: Νέα Αριστερά: Το Μαξίμου εμπλέκεται στο σκάνδαλο ΟΠΕΚΕΠΕ