Νέοι κανόνες για υγιέστερα και ανθεκτικότερα εδάφη

Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο εξέδωσε σήμερα επίσημα την οδηγία για την παρακολούθηση του εδάφους, με την οποία θεσπίζεται το πρώτο πανευρωπαϊκό πλαίσιο για την αξιολόγηση και την παρακολούθηση των εδαφών, με πρωταρχικό στόχο την επίτευξη υγιών εδαφών σε ολόκληρη την Ευρώπη έως το 2050.

Η οδηγία αυτή αποτελεί βασικό βήμα προς υγιέστερα και ανθεκτικότερα εδάφη, τα οποία είναι ζωτικής σημασίας για την επισιτιστική ασφάλεια, το καθαρό νερό και το περιβάλλον.

Κύρια στοιχεία της οδηγίας

Οι νέοι κανόνες θα συμβάλουν στη βελτίωση της ανθεκτικότητας του εδάφους, στη διασφάλιση της καλύτερης διαχείρισης των μολυσμένων τοποθεσιών και στη θέσπιση αρχών μετριασμού της δέσμευσης γης, με έμφαση στη σφράγιση του εδάφους (κάλυψη του εδάφους με αδιαπέραστο υλικό, όπως σκυρόδεμα ή άσφαλτος) και στην απομάκρυνση του εδάφους (αφαίρεση του επιφανειακού εδάφους κατά τη διάρκεια δραστηριοτήτων όπως οι κατασκευές).

Σύμφωνα με την οδηγία, τα κράτη μέλη θα δημιουργήσουν συστήματα παρακολούθησης για την αξιολόγηση της φυσικής, χημικής και βιολογικής κατάστασης των εδαφών στην επικράτειά τους, με βάση μια κοινή μεθοδολογία της ΕΕ. Θα υποβάλλουν τακτικά εκθέσεις στην Επιτροπή και στον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Περιβάλλοντος σχετικά με την κατάσταση της υγείας του εδάφους, τη δέσμευση γης και τις μολυσμένες τοποθεσίες, διασφαλίζοντας ότι υπάρχουν συγκρίσιμα δεδομένα σε ολόκληρη την ΕΕ και ότι μπορεί να αναληφθεί συντονισμένη δράση για την αντιμετώπιση της υποβάθμισης του εδάφους. Θα ληφθούν επίσης μέτρα για την παρακολούθηση των αναδυόμενων ρύπων, όπως το PFAS, τα φυτοφάρμακα και τα μικροπλαστικά.

Η οδηγία ορίζει κοινά χαρακτηριστικά περιγραφής του εδάφους και εισάγει τάξεις για την περιγραφή της υγείας του εδάφους, οι οποίες συνδέονται με μη δεσμευτικές τιμές-στόχους σε επίπεδο ΕΕ και εθνικές τιμές ενεργοποίησης. Αυτά θα βοηθήσουν τα κράτη μέλη να προσδιορίσουν προτεραιότητες και να εφαρμόσουν σταδιακά μέτρα που οδηγούν σε υγιέστερα εδάφη.

Η Επιτροπή θα συνδράμει τα κράτη μέλη αναπτύσσοντας κοινά εργαλεία και μεθοδολογίες και διευκολύνοντας την ανταλλαγή βέλτιστων πρακτικών.

Επόμενα βήματα

Το βήμα αυτό ολοκληρώνει τη διαδικασία έγκρισης στο Συμβούλιο. Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο αναμένεται να πραγματοποιήσει την τελική του ψηφοφορία τις επόμενες εβδομάδες. Τα κράτη μέλη θα έχουν στη διάθεσή τους τρία έτη μετά την έναρξη ισχύος για να μεταφέρουν τους νέους κανόνες στο εθνικό τους δίκαιο.

Ιστορικό

Τα υγιή εδάφη είναι ζωτικής σημασίας για την επίτευξη των στόχων της ΕΕ για κλιματική ουδετερότητα και συμβάλλουν στην ανάσχεση της απερήμωσης και της υποβάθμισης της γης, καθώς και στη διατήρηση της βιοποικιλότητας και της ανθρώπινης υγείας. Ωστόσο, σύμφωνα με τα διαθέσιμα στοιχεία, πάνω από το 60% των ευρωπαϊκών εδαφών βρίσκονται σε ανθυγιεινή κατάσταση και η έρευνα δείχνει ότι υποβαθμίζονται περαιτέρω. Η υποβάθμιση του εδάφους επιδεινώνεται από τη μη βιώσιμη διαχείριση της γης, τη μόλυνση και την υπερεκμετάλλευση, μαζί με τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής και των ακραίων καιρικών φαινομένων.

Ενώ πολλές νομοθετικές πράξεις και μέσα πολιτικής της ΕΕ σχετίζονται με την προστασία του εδάφους, το έδαφος δεν διαθέτει το είδος του ειδικού νομοθετικού πλαισίου σε επίπεδο ΕΕ που διαθέτουν άλλα βασικά οικοσυστήματα (νερό, αέρας, θαλάσσιο περιβάλλον). Τον Νοέμβριο του 2021, στο πλαίσιο της στρατηγικής της ΕΕ για τη βιοποικιλότητα με ορίζοντα το 2030, η Επιτροπή ενέκρινε νέα στρατηγική της ΕΕ για το έδαφος, με πρωταρχικό στόχο όλα τα εδάφη σε ολόκληρη την ΕΕ να είναι σε καλή κατάσταση έως το 2050. Η στρατηγική προσδιορίζει επίσης την έλλειψη ειδικής νομοθεσίας της ΕΕ ως σημαντική αιτία υποβάθμισης του εδάφους. Για την αντιμετώπιση αυτού του προβλήματος, η Επιτροπή πρότεινε τον νόμο για την παρακολούθηση του εδάφους τον Ιούλιο του 2023.

Σχετικά άρθρα:

Κατασκοπεία στην Αλεξανδρούπολη: Ερευνάται αν ο «καθοδηγητής» πρόλαβε να στρατολογήσει και άλλους Επεισόδια στην Πολυτεχνειούπολη: Συνελήφθη ο φοιτητής που χτύπησε την ιδιοκτήτρια του κυλικείου Ανακοίνωση ΥπΑΑΤ για την ευλογιά και τους εμβολιασμούς Προφυλακίστηκε ο εμπρηστής της Παιανίας με το mountain bike