Μάχη με τις πλημμύρες και τη λειψυδρία

Πολύ μεγάλο ενδιαφέρον και ουσιαστική συμμετοχή συγκέντρωσε η ημερίδα του ΤΕΕ Θράκης, με θέμα «Αντιπλημμυρικός Σχεδιασμός Αστικών και Αγροτικών Περιοχών – Παραδείγματα και Εφαρμογές στη Θράκη», που πραγματοποιήθηκε στην Κομοτηνή στις 13 Οκτωβρίου.

Οι τρεις θεματικές ενότητες αφορούσαν την παρουσίαση των αποτελεσμάτων του έργου για την ενίσχυση της ανθεκτικότητας των πόλεων έναντι του πλημμυρικού κινδύνου σε συνθήκες κλιματικής αλλαγής, τη διαχείριση πλημμυρικού κινδύνου με έμφαση στον ανθρώπινο παράγοντα και, τέλος, τα καλά παραδείγματα και τις πρακτικές εφαρμογές τους στη Θράκη.
O Πολυζώης Παρασκευόπουλος.

«Ένα πολύ σημαντικό πρόβλημα που έχει να διαχειριστεί η περιφέρειά μας είναι το νερό, είτε με την καταστροφική πλημμύρα είτε με τη λειψυδρία», σχολίασε ο πρόεδρος του ΤΕΕ, Πολυζώης Παρασκευόπουλος. Και πρόσθεσε: «Στο πλαίσιο της αλλαγής του θεσμικού πλαισίου που διέπει τη μελέτη και την κατασκευή των έργων, ως τεχνικός σύμβουλος της πολιτείας οφείλαμε να τα συζητήσουμε».

Ο ίδιος εξήγησε ότι επεδίωξε να συνδέσει το ερευνητικό πρόγραμμα, του οποίου τα αποτελέσματα παρουσιάστηκαν στην αρχή της ημερίδας, με τους υπηρεσιακούς παράγοντες που αντιμετωπίζουν τις πλημμύρες και το Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης. Στόχος είναι η διαμόρφωση ενός ρεαλιστικού σχεδίου, άμεσα υλοποιήσιμου, παρότι υπάρχουν σχέδια για μεγάλα έργα αντιπλημμυρικής θωράκισης και άρδευσης, για τα οποία δεν υπάρχουν κονδύλια να υλοποιηθούν. «Παρουσιάζουμε μικρότερες λύσεις, που μπορούν να είναι κύριες μέχρι να μπορέσουμε να λειτουργήσουμε συνδυαστικά, έτσι ώστε να διαχειριστούμε τον τόπο μας επ’ ωφελεία του πληθυσμού», τόνισε.

Ο κ. Παρασκευόπουλος αναφέρθηκε σε παράδειγμα –χαμηλού κόστους– που παρουσιάστηκε από την Κρήτη, σχετικά με μοντέλο που εφαρμόστηκε σε λεκάνη απορροής με τρία ζεύγη μικροφραγμάτων για την αποτροπή πλημμυρών στον οικισμό, παράλληλα με τον εμπλουτισμό του υδροφόρου ορίζοντα. Σχολίασε, επίσης, ότι στη συζήτηση για τον νέο οικοδομικό κανονισμό χρειάζεται να περιλαμβάνονται αντιπλημμυρικά έργα για κάθε νέα κατασκευή.

Γραφειοκρατία
H Χρυσή Τσιλιγγίρη.

Η προϊσταμένη Διεύθυνσης Τεχνικών Έργων ΠΕ Ροδόπης, Χρυσή Τσιλιγγίρη, παρουσίασε τα τεχνικά ζητήματα και τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν κατά την εκτέλεση αντιπλημμυρικών έργων (διοικητικά, περιβαλλοντικά, άναρχη δόμηση).

Όπως είπε, οι υπηρεσίες οφείλουν να διασφαλίζουν τη φυσική κατάσταση και τη λειτουργία των υδατορεμάτων, τον περιοδικό έλεγχο των πάσης φύσης αντιπλημμυρικών έργων, την επάρκεια των αγωγών για την αποτροπή δυσμενών επιπτώσεων από πλημμυρικά συμβάντα, τον έλεγχο των διαβρώσεων και των αποθέσεων φερτών υλικών και την αποκατάσταση και ενίσχυση των αναχωμάτων. Σε ερώτηση για τους λόγους που καθυστερεί η αντιπλημμυρική θωράκιση, εξήγησε πως οφείλεται στη γραφειοκρατία και την πολυνομοθεσία.

Για τον καθαρισμό ενός ρέματος –έργο που έχει πόρους– χρειάζονται, μεταξύ άλλων, σύνταξη πίνακα υλοτομίας και άδεια για συνεργασία με υλοτόμους, που είναι δυσεύρετοι. «Για εφαρμογή αντιπλημμυρικού έργου χρειάζεται οριοθέτηση ενός ρέματος που μπορεί να χρειαστεί τέσσερα χρόνια», ανέφερε χαρακτηριστικά. Επίσης, επί το έργον, μπορεί το ρέμα να είναι μπαζωμένο από χρόνια ή να υπάρχει ένας στάβλος ή μια περίφραξη. Μεγάλο πρόβλημα στην εργασία τους είναι τα παράνομα σκουπίδια-μπάζα, που συναντώνται σε ρέματα και για να αντιμετωπιστεί απαιτείται συνεργασία με τους δήμους και τους πολίτες.

Τέλος, η ίδια υπογράμμισε ότι «σημαντικό παράγοντα στον σχεδιασμό των έργων Αντιπλημμυρικής Θωράκισης αποτελεί η κλιματική αβεβαιότητα, καθώς βιώνουμε ακραία καιρικά φαινόμενα που, δυστυχώς, δεν μπορεί να προβλεφθεί η ένταση ούτε η συχνότητά τους».

Μετά την καταστροφή
O Κωνσταντίνος Χουβαρδάς.

Ο πολιτικός μηχανικός, Κωνσταντίνος Χουβαρδάς, προϊστάμενος της Διεύθυνσης Πολιτικής Προστασίας της Περιφέρειας ΑΜ-Θ, μίλησε για τη δυναμική εκτίμηση διακινδύνευσης μετά την καταστροφή και τις αλληλεπιδράσεις που διαμορφώνουν την ανθεκτικότητα. «Μετά από μια καταστροφή, χρειάζεται να εκτιμήσουμε τις αλληλεπιδράσεις που μπορεί να έχει με καινούργιους κινδύνους. Επίσης, να εξετάσουμε πώς μπορούμε γρήγορα να επανακτήσουμε το περιβάλλον και τις κατεστραμμένες υποδομές», σημείωσε.

Παρατήρησε, δε, ότι η κατάσταση έκτακτης ανάγκης σε πολλές περιοχές διαρκεί πάνω από δύο χρόνια. «Αυτό συμβαίνει επειδή τα έργα αποκατάστασης δεν ολοκληρώνονται έγκαιρα, κυρίως λόγω καθυστέρησης των χρηματοδοτήσεων, καθώς και για λόγους γραφειοκρατικών διαδικασιών, με αποτέλεσμα τα νέα υδρομετεωρολογικά δεδομένα να μην ενσωματώνονται στις μελέτες αποκατάστασης. Σε αυτό το διάστημα, η περιοχή παρουσιάζει τρωτότητα», εξήγησε.

Αναφέρθηκε, επίσης, στο Πλαίσιο Σεντάι για Μείωση του Κινδύνου Καταστροφών, που τονίζει τη σημασία της πρόληψης και της μείωσης της διακινδύνευσης κατά την αποκατάσταση. Ο ίδιος διευκρίνισε πως σε θέματα υποδομών χρειάζεται να γνωρίζουμε την περίοδο επαναφοράς που θέλουμε να προστατεύσουμε και σε αυτές τις περιπτώσεις είναι τα 100 έτη, «ώστε να μπορεί να αντέχει την πλημμύρα της εκατονταετίας», παρόλο που στον Daniel το φαινόμενο επαναλήφθηκε στη διετία. Ο κ. Χουβαρδάς πρόσθεσε ότι αντιμετωπίζουν μεγάλο πρόβλημα από τις αιφνίδιες πλημμύρες, που προβλέπονται δύσκολα. Για τις ποτάμιες πλημμύρες, «με την πρώτη αναθεώρηση του σχεδίου διαχείρισης πλημμυρών ελήφθησαν μέτρα αναθεώρησης των επιπέδων κινδύνου, καθώς επίσης και για τη δημιουργία σχεδίου τεχνητής κατάκλυσης, αν είναι απαραίτητο», διευκρίνισε.

Ανάγκη έργων
O Παναγιώτης Αγγελίδης.

Ο καθηγητής του Τμήματος Πολιτικών Μηχανικών του ΔΠΘ, Παναγιώτης Αγγελίδης, παρουσίασε την Εγκατάσταση Συστήματος Προειδοποίησης Πλημμύρας στη Λεκάνη Απορροής του Ποταμού Άρδα για την Ελαχιστοποίηση του Κινδύνου στη Διασυνοριακή Περιοχή, μέσα από πρόγραμμα INTERREG.

Πρόκειται για μια συνεργασία της ΠΑΜ-Θ με την αντίστοιχη περιφέρεια της Βουλγαρίας, του ΔΠΘ με το βουλγαρικό Εθνικό Ινστιτούτο Μετεωρολογίας και Υδρολογίας και την Τουρκία ως παρατηρητή. «Μελετήσαμε πολύ καλά την περιοχή, βγάλαμε για την ελληνική πλευρά χάρτες πλημμύρας για κάθε σενάριο, ήτοι για κάθε απελευθερωμένη ποσότητα νερού από τα βουλγαρικά φράγματα. Εξετάσαμε ποιος είναι ο βέλτιστος τρόπος διαχείρισης των νερών των φραγμάτων, από τους Βούλγαρους, έτσι ώστε να κερδίζουν ενέργεια και να αποφεύγουμε τις πλημμύρες», επεσήμανε.

Ανέφερε, δε, ότι οι Βούλγαροι λειτουργούν το φράγμα Ιβαήλοβγκραντ, παράγουν ρεύμα και για τρεις ώρες καθημερινά απελευθερώνουν 172 κυβικά μέτρα νερού ανά δευτερόλεπτο, για την ελληνική πλευρά. «Από την πλευρά μας, χρειάζονται κάποια μικρά φράγματα για να συγκρατήσουμε περισσότερο νερό. Το φράγμα στο Θεραπειό είναι πολύ μικρό, έχει χωρητικότητα 3 εκατ. κυβικά μέτρα νερού και δεν επαρκεί», είπε, τονίζοντας την αναγκαιότητα να γίνουν έργα στην ελληνική πλευρά, γιατί υπάρχει κίνδυνος οι Βούλγαροι να αχρηστεύσουν το κατάντη φράγμα.

Οι χάρτες έγιναν, αλλά δεν υπάρχει ανταλλαγή δεδομένων μεταξύ των δύο χωρών, ούτε online δεδομένα, που θα ήταν χρήσιμα. Ο ίδιος υποστήριξε ότι χρειάζεται περαιτέρω συνεργασία για εξεύρεση τεχνικών λύσεων και ακολούθως, σε διπλωματικό επίπεδο, να μοιραστούν τα κόστη και τα οφέλη.

Σχετικά άρθρα:

Συμφωνία επί της αρχής στις εμπορικές διαπραγματεύσεις ΗΠΑ-Κίνας Γαλλικές ζώνες με παράδοση στα κόκκινα κρασιά επανασυστήνονται με στροφή στα λευκά – Winetrails Χαμηλό προφίλ με κορυφαία απόδοση συνδυάζουν τα Landini Rex 4 – Profi Αρχίζουν με 70,5 εκατ. ευρώ μέχρι Πέμπτη οι πληρωμές, εξόφληση τσεκ 2024 από βδομάδα με ρέστα 82 εκατ. ευρώ