Κανένα φως πληρωμής γκρίζα αγορά εν όψει φθινοπώρου, ακύρωση επενδύσεων, απώλειες κοινοτικών ενισχύσεων

Κατά τα φαινόμενα, ούτε αυτή την εβδομάδα θα πρέπει να αναμένεται κάποια πληρωμή. Το σύστημα ελέγχων του ΟΠΕΚΕΠΕ δεν συνάδει με τις προδιαγραφές που βάζει από δω και μπρος η ΑΑΔΕ και γι’ αυτό ο νέος προσωρινός πρόεδρος του Οργανισμού Πληρωμών δεν δείχνει διατεθειμένος, υπ’ αυτές τις περιστάσεις, να βάλει την υπογραφή του. Όσο για την πολιτική ηγεσία, παρηγοριά στον άρωστο.

Ο Σεπτέμβριος έχει περάσει τα μισά και εκατοντάδες εκατομμύρια ευρώ, δεν έχουν βρει το δρόμο τους για τους λογαριασμούς των δικαιούχων. Αυτό δυσκολεύει ακόμα περισσότερο μια αγορά που έχει… στεγνώσει για τα καλά και θα δυσκολευθεί να βρει την περπατησιά της εν όψει της νέας καλλιεργητικής περιόδου. Πως να ανοίξει ένας νέος κύκλος πιστώσεων, όταν δεν έχει κλείσει ο προηγούμενος και σε αρκετές περιπτώσεις υπάρχουν «ουρές» και από ακόμα παλιότερες καλλιεργητικές περιόδους; Η έλλειψη ρευστότητας φέρνει υποβάθμιση της καλλιεργητικής φροντίδας, οδηγεί σε επιλογές χαμηλών εισροών και εντείνει τα  αδιέξοδα της ελληνικής γεωργίας.    

Το ρεπορτάζ λέει ότι δεν είναι μόνο η κατάσταση στις άμεσες ενισχύσεις και στα αγροπεριβαλλοντικά που «μυρίζουν μπαρούτι». Ακόμα και στα επενδυτικά προγράμματα τα πράγματα δεν πηγαίνουν καλά, ενώ έχει ξεκινήσει και η ενδοϋπηρεσιακή γκρίνια.

Οι διαχειριστικές αρχές δεν κρύβουν το άγχος τους για τη μειωμένη απορροφητικότητα των κονδυλίων, κάτι που έγινε προφανές στο περιθώριο της εκδήλωσης για το AKIS η οποία πραγματοποιήθηκε στη Θεσσαλονίκη στις αρχές του μήνα: Το πρόγραμμα Νέων Αγροτών του 2025 πήγε «άπατο», στα Σχέδια Βελτίωσης του 2022 ετοιμάζονται για απεντάξεις, το Μέτρο αρδευτικών (4.1.2) «βούλιαξε», στα Θερμοκήπια έχει γίνει μόλις μία αίτηση. 

Την ίδια ώρα παράπονα εκφράζονται από πλευράς της αγοράς αγροτικών μηχανημάτων. Δεν υπάρχουν νέα προγράμματα κι αυτά που είναι σε εξέλιξη φτάνουν προς το τέλος τους, ενώ εκείνα που αναμένεται να ανακοινωθούν είναι με πολύ χαμηλό budget και δεν γνωρίζει ο κλάδος πότε ακριβώς θα γίνουν χειροπιαστά. 

Σύμφωνα με πληροφορίες τα πρώτα πυρά συγκεντρώνει η Μονάδα Επενδύσεων και δη ο προϊστάμενός της Θύμιος Τσιατούρας. Αρχικά φαίνεται να «χρεώνεται» στη Μονάδα η τύχη των Σχεδίων Βελτίωσης του 2022 και η γενικότερη στρατηγική που επιλέχθηκε με την έξτρα μοριοδότηση στα κτιριακά, που περιόρισε τις δαπάνες στα μηχανήματα. Θυμίζουμε πως λόγω της αδυναμίας αδειοδότησης των κτιριακών μονάδων, αρκετές είναι οι επενδύσεις που κινδυνεύουν με απένταξη. Στα Σχέδια Βελτίωσης Άρδευσης (Μ 4.1.5) η άκρως γραφειοκρατική προσέγγιση που επιλέχθηκε τελικώς έφερε περίπου 450 αιτήσεις στο Μέτρο, ενώ οι πληρωμές μέχρι και τα μέσα του 2025 δεν ξεπερνούσαν το 1,5 εκατ. ευρώ. Το ζήτημα εδώ είναι πως έως το τέλος του 2025 θα πρέπει να «κλείσουν» οι περισσότεροι λογαριασμοί του ΠΑΑ 2014-2022 και να πληρωθεί το κάθε ευρώ προς τους δικαιούχους των Μέτρων.

Στα προγράμματα της τρέχουσας ΚΑΠ (2023-2027), απογοήτευση προκάλεσε η τύχη του πολυδιαφησμένου Μέτρου Νέων Αγροτών. Η αλήθεια είναι πως οι παράγοντες που συνετέλεσαν στο να κυμανθεί τελικά η ζήτηση σε ιστορικά χαμηλά επίπεδα, ήταν πολυπαραγωγικη (κατάσταση στην ύπαιθρο, τιμές παραγωγού, κορεσμός στο επάγγελμα κ.λπ). Ωστόσο, σίγουρα δεν βοήθησε το γεγονός πως οι δεσμεύσεις είναι για 8 χρόνια και για τη φυτική παραγωγή το βασικό πριμ έπεσε στις 30.000 ευρώ με τις αρμόδιες αρχές, πάνω στην έγνοιά τους (και μάλλον δικαίως) να προστατεύσουν το πρόγραμμα από τους «αλεξιπτωτιστές» με τα σπανάκια, μάλλον έφτιαξαν ένα πρόγραμμα σαν «επαγγελματική φυλακή». 

Από εκεί και πέρα στο πρόγραμμα των Θερμοκηπίων, η ζήτηση ακόμη που καταγράφεται είναι αρκετά χλιαρή, και ίσως αποτελεί θέμα τάιμινγκ, εφόσον το καλοκαίρι που άνοιξε η πρόσκληση οι εργασίες στις μονάδες ήταν στο φουλ. Σε κάθε περίπτωση ο… λογαριασμός πρέπει να γίνει αφού τελειώσει η πρόσκληση, γίνει η αξιολόγηση των αιτήσεων και ξεκινήσει η υλοποίηση. Δηλαδή από τα τέλη του 2026 ίσως αρχές 2027. 

Αυτό βέβαια που ανησυχεί κυρίως, είναι η έλλειψη ορίζοντα νέων μεγάλων Σχεδίων Βελτίωσης, όπως εκείνα του 2017, που πέρα από τα όποια προβλήματά τους, έφεραν περίπου 500 εκατ. ευρώ πιστώσεις, ενώ πλέον δεν υπάρχει ούτε ενεργή πρόσκληση Αναπτυξιακού ούτε Ταμείου Ανάκαμψης.

Σχετικά άρθρα:

Διατηρεί τα σκήπτρα της για δεύτερη συνεχόμενη χρονιά η Corona – Beer & Brunch Οι αγρότες διαμαρτύρονται για το σχέδιο του «υπερταμείου» της ΕΕ Για 17η χρονιά στην κορυφή της ελληνικής αγοράς factoring η Eurobank Factors Τις εγκαταστάσεις της Ζυθοποιίας Μακεδονίας Θράκης επισκέφτηκε ο Χατζιδάκης – Beer & Brunch