Εορτολόγιο 1η Οκτωβρίου: Δείτε ποιοι γιορτάζουν σήμερα
Σήμερα, 1η Οκτωβρίου, σύμφωνα με το εορτολόγιο, η Ορθόδοξη Εκκλησία τιμά τη μνήμη δύο σπουδαίων μορφών, που έζησαν σε διαφορετικές εποχές αλλά άφησαν ανεξίτηλο αποτύπωμα στην ιστορία της πίστης: του Αγίου Ανανία, επισκόπου Δαμασκού, και του Οσίου Ρωμανού του Μελωδού.
Ο πρώτος αποτελεί έναν από τους θεμελιωτές της αποστολικής δράσης, ενώ ο δεύτερος χάρισε στην Εκκλησία τη μεγαλοπρέπεια της υμνογραφίας που κοσμεί έως σήμερα τη λατρευτική ζωή. Η εορτή τους αποτελεί αφορμή για να αναλογιστούμε την πορεία και την παρακαταθήκη τους.
Ο Άγιος Ανανίας, Επίσκοπος Δαμασκού
Ο Άγιος Ανανίας συγκαταλέγεται στους εβδομήκοντα μαθητές του Χριστού και διαδραμάτισε καίριο ρόλο στη διάδοση του ευαγγελίου στη Δαμασκό. Το σημαντικότερο γεγονός της ζωής του συνδέεται με τη μεταστροφή του Σαούλ, ο οποίος έπειτα έγινε ο Απόστολος Παύλος. Σύμφωνα με την αφήγηση των Πράξεων των Αποστόλων, ο Ανανίας κλήθηκε από τον ίδιο τον Θεό να επισκεφθεί τον Σαούλ που βρισκόταν τυφλός, μετά την αποκαλυπτική εμπειρία στον δρόμο προς τη Δαμασκό. Με θάρρος και πίστη υπάκουσε στην εντολή, άγγιξε τον Σαούλ, αποκατέστησε την όρασή του και τον βάπτισε, εγκαινιάζοντας έτσι την αποστολική πορεία του μεγαλύτερου ιεραπόστολου της Εκκλησίας.
Μετά από το γεγονός αυτό, ο Ανανίας χειροτονήθηκε επίσκοπος Δαμασκού και αφοσιώθηκε στην καθοδήγηση των πιστών και στη διάδοση του λόγου του Χριστού. Η δράση του προκάλεσε την οργή των ειδωλολατρών αρχόντων, οι οποίοι επιχείρησαν να τον εξαναγκάσουν να θυσιάσει στα είδωλα. Εκείνος αρνήθηκε με γενναιότητα, ομολογώντας την πίστη του. Υπέστη φρικτά βασανιστήρια και τελικά μαρτύρησε με λιθοβολισμό έξω από την πόλη. Η θυσία του σφράγισε το έργο του και τον κατέστησε φωτεινό παράδειγμα πίστης και αφοσίωσης στον Χριστό.
Η μνήμη του Αγίου Ανανία δεν περιορίζεται στην ιστορική αναφορά. Είναι ο άνθρωπος που στάθηκε μεσολαβητής στο πέρασμα ενός διώκτη σε Απόστολο, αποδεικνύοντας πως η χάρη του Θεού μεταμορφώνει και τις πιο απρόσμενες καρδιές. Ο ρόλος του ως πνευματικού πατέρα του Αποστόλου Παύλου αποτελεί κληρονομιά ανεκτίμητη για την Εκκλησία.
Ο Όσιος Ρωμανός ο Μελωδός
Ο Ρωμανός ο Μελωδός γεννήθηκε στη Συρία τον 5ο αιώνα και έζησε τα περισσότερα χρόνια της ζωής του στην Κωνσταντινούπολη. Υπήρξε ταπεινός διάκονος, χωρίς ιδιαίτερη φήμη, μέχρι που έλαβε από τη Θεοτόκο ένα ξεχωριστό χάρισμα. Η παράδοση αναφέρει ότι σε αγρυπνία των Χριστουγέννων, η Παναγία του χάρισε μυστικά το δώρο της υμνογραφίας. Όταν ξύπνησε, ανέβηκε στον άμβωνα και έψαλε τον περίφημο ύμνο «Η Παρθένος σήμερον τίκτει τον Υπερούσιον». Από εκείνη τη στιγμή άρχισε να αναδεικνύεται ως ο κορυφαίος υμνογράφος της Ορθόδοξης Εκκλησίας.
Ο Ρωμανός συνέθεσε εκατοντάδες ύμνους, οι οποίοι ονομάζονται κοντάκια. Μέσα σε αυτούς συνδύαζε θεολογικό βάθος, ποιητική έκφραση και μουσική αρμονία. Οι ύμνοι του καλύπτουν όλες τις μεγάλες εορτές του λειτουργικού έτους, από τα Χριστούγεννα και το Πάσχα μέχρι τις μνήμες των Αγίων. Το έργο του χαρακτηρίζεται από έντονη παραστατικότητα, θεολογική ακρίβεια και γλώσσα που συγκινεί ακόμη και σήμερα. Ο ίδιος υπέγραφε ταπεινά ως «Ρωμανός ο ελεεινός», δείχνοντας πως θεωρούσε το χάρισμά του δώρο του Θεού και όχι προσωπικό επίτευγμα.
Η συμβολή του Ρωμανού δεν είναι μόνο λογοτεχνική ή μουσική. Μέσα από τους ύμνους του, η θεολογία αποκτά ρυθμό και μελωδία, γίνεται προσιτή στους πιστούς και χαράσσεται στη μνήμη τους. Για αυτόν τον λόγο, ο Ρωμανός αποκαλείται δικαίως «Ποιητής της Εκκλησίας» και θεωρείται ότι έδωσε στον ορθόδοξο κόσμο μια ανεκτίμητη παρακαταθήκη, που συνεχίζει να εμπνέει μέχρι σήμερα.
Απολυτίκιον:
Ἦχος δ’. Ταχὺ προκατάλαβε.
Ὡς σάλπιγξ θεόληπτος, τῶν οὐρανίων ᾠδῶν, ἐνθέως ἐφαίδρυνας, τὴν Ἐκκλησίαν Χριστοῦ, τοὶς θείοις σου ἄσμασι, σὺ γὰρ τῆς Θεοτόκου, ἐμπνευσθεῖς τὴ ἑλλάμψει, ἔνθεος ὑμνηπόλος, ἐγνωρίσθης ἐν κόσμῳ, διὸ σὲ πόθω τιμῶμεν, Ρωμανὲ Ὅσιε.
Το εορτολόγιο και η σημασία για την Ορθοδοξία
Ο Άγιος Ανανίας και ο Όσιος Ρωμανός, αν και έζησαν σε διαφορετικές εποχές, ενσαρκώνουν δύο όψεις της ίδιας αλήθειας. Ο πρώτος υπήρξε ο μάρτυρας που θυσίασε τη ζωή του για να μείνει πιστός στον Χριστό, ενώ ο δεύτερος ο υμνογράφος που μετέφερε τη θεολογία σε ποιητικό λόγο, κάνοντάς την βιωματική εμπειρία μέσα στη λατρεία. Μαζί αποδεικνύουν πως η Εκκλησία πορεύεται με δύο πνεύμονες: την πράξη και τον λόγο, το μαρτύριο και τον ύμνο, τη μαρτυρία της ζωής και τη δοξολογία της πίστης.
Η μνήμη τους καλεί τους πιστούς να αντλήσουν έμπνευση και να δουν πώς η χάρη του Θεού ενεργεί μέσα από απλούς ανθρώπους που γίνονται όργανα της θείας οικονομίας. Ο Ανανίας μας υπενθυμίζει ότι η υπακοή στην κλήση του Θεού μπορεί να αλλάξει την ιστορία της Εκκλησίας, όπως συνέβη με τον Απόστολο Παύλο. Ο Ρωμανός δείχνει ότι ακόμη και η πιο ταπεινή ψυχή μπορεί να λάβει χάρισμα και να το μετατρέψει σε αιώνια κληρονομιά.
Σήμερα, σύμφωνα με το εορτολόγιο, έχουν γιορτή οι:
- Ανανίας, Νίνος *
- Θηρέσιος, Θηρεσία
- Ρωμανός, Ρωμάνα, Ρωμανή
* Υπάρχουν και άλλες ημερομηνίες που έχει γιορτή αυτό το όνομα
Δείτε επίσης:
Οι απόψεις που εκφράζονται στα σχόλια των άρθρων δεν απηχούν κατ’ ανάγκη τις απόψεις της ιστοσελίδας μας, το οποίο ως εκ τούτου δεν φέρει καμία ευθύνη. Για τα άρθρα που αναδημοσιεύονται εδώ με πηγή, ουδεμία ευθύνη εκ του νόμου φέρουμε καθώς απηχούν αποκλειστικά τις απόψεις των συντακτών τους και δεν δεσμεύουν καθ’ οιονδήποτε τρόπο την ιστοσελίδα.
