Εμφανίστηκε στην Ελλάδα ο επιβλαβής οργανισμός καραντίνας Bactrocera zonata
Σύμφωνα με σχετικό ενημερωτικό δελτίο που εξέδωσε η Δ/νση Αγροτικής Οικονομίας Π.Ε. Μαγνησίας & Σποράδων, διαπιστώθηκε η παρουσία του ενωσιακού επιβλαβούς οργανισμού καραντίνας και προτεραιότητας για την Ε.Ε., Bactrocera zonata στη χώρα μας, σε περιοχή του Βόρειου τομέα Αθηνών της Περιφέρειας Αττικής.
Το έντομο Bactrocera zonata αποτελεί ενωσιακό επιβλαβή οργανισμό καραντίνας για την Ε.Ε. σύμφωνα με το άρθρο 3 και το παράρτημα ΙΙ του εκτελεστικού κανονισμού (ΕΕ) 2019/2072 καθώς και επιβλαβή οργανισμό προτεραιότητας της Ε.Ε. σύμφωνα με το άρθρο 1 του εκτελεστικού κανονισμού (ΕΕ) 2019/1702. Το έντομο είναι πολυφάγο και προσβάλλει πάνω από 50 καλλιεργούμενα και άγρια είδη φυτών, κυρίως αυτά με σαρκώδεις καρπούς.
Σε αυτά συγκαταλέγονται η ροδακινιά, η γκουάβα και το μάνγκο που αναφέρονται ως κύριοι ξενιστές του καθώς και άλλα είδη με οικονομική σημασία για την Ε.Ε., όπως Citrus spp. (συμπεριλαμβανομένων των πορτοκαλιών, γκρέιπφρουτ και μανταρινιών), Malus domestica (μήλο), Prunus armeniaca (βερίκοκο), Prunus persica (ροδάκινο και νεκταρίνι) και Punica granatum (ρόδι), Ficus carica (σύκο), Annona squamosa, Phoenix dactylifera (χουρμάς) και Cydonia oblonga (κυδώνι). Το Bactrocera zonata είναι ενδημικό και απαντάται σε αρκετές περιοχές της Νότιας και Νοτιοανατολικής Ασίας, της Μέσης Ανατολής και της βόρειας Αφρικής, ενώ έχει αναφερθεί στις ΗΠΑ (California, Florida).
Στην Ευρώπη το έντομο έχει εντοπιστεί μέχρι σήμερα στην Αυστρία, στη Γαλλία, στην Ιταλία και πρόσφατα στην Ελλάδα, χωρίς όμως να θεωρείται εγκατεστημένο. Το θηλυκό γεννά συνήθως ομάδες από τρία έως εννέα αυγά στη σάρκα του καρπού, ακριβώς κάτω από τη φλούδα, μόνο σε καρπούς ξενιστών που βρίσκονται αναρτημένοι στο δέντρο.
Η εκκόλαψη των προνυμφών γίνεται συνήθως εντός 3 ημερών μετά την απόθεση των αβγών. Οι προνύμφες τρέφονται με τη σάρκα των καρπών των φυτών ξενιστών τους. Η νύμφωση γίνεται εντός του εδάφους κάτω από τα φυτά όπου αναπτύχθηκαν οι προνύμφες και τα ενήλικα εμφανίζονται 1 με 2 εβδομάδες αργότερα.
Η διάρκεια ζωής των ενήλικων εξαρτάται από τη θερμοκρασία και αναφέρεται ότι είναι περίπου 60 ημέρες σε συνθήκες πεδίου στο Ιράκ. Τα συμπτώματα από την προσβολή του εντόμου είναι συχνά ορατά στη φλούδα των προσβεβλημένων καρπών. Η ωοτοκία σε σκληρότερους καρπούς προκαλεί καστανές ουλές στην επιφάνεια του καρπού. Η ανάπτυξη των προνυμφών 1ου σταδίου στο εσωτερικό του καρπού και κοντά στο σημείο ωοτοκίας, προκαλεί μαλάκωμα της περιοχής γύρω από το σημείο αυτό.
Οι προνύμφες 2ου και 3ου βαθμού σκάβουν βαθύτερα στον καρπό, προκαλώντας μεγαλύτερη ζημιά η οποία μπορεί να οδηγήσει και σε πρόωρη καρπόπτωση. Οι κύριοι τρόποι μετακίνησης και διασποράς του εντόμου είναι μέσω της μεταφοράς φορτίων προσβεβλημένων φρούτων και μολυσμένου με νύμφες εδάφους, καθώς η μέγιστη απόσταση που μπορεί να μετακινηθεί το έντομο με φυσικό τρόπο είναι περίπου 7 km σε ένα έτος.
Οι τροπικοί ξενιστές μπορεί να λειτουργήσουν ως μέσο εισόδου του εντόμου στην ΕΕ. Για την πρόληψη της εισαγωγής, της εγκατάστασης και της διασποράς του Bactrocera zonata στο έδαφος της Ένωσης λαμβάνονται τα μέτρα που προβλέπονται στον Εκτελεστικό κανονισμό (ΕΕ) 2025/311 «Μέτρα για την εξάλειψη και την πρόληψη της εγκατάστασης και της εξάπλωσης στο έδαφος της Ένωσης των μυγών των φρούτων των ειδών Bactrocera dorsalis (Hendel), Bactrocera latifrons (Hendel) και Bactrocera zonata (Saunders)». Η Υπηρεσία μας διενεργεί κάθε χρόνο Επισκοπήσεις σύμφωνα με το ετήσιο πρόγραμμα επισκοπήσεων του ΥπΑΑΤ, με την τοποθέτηση και τον έλεγχο φερομονικών παγίδων στον Κεντρικό εμπορικό λιμένα και την Κεντρική λαχαναγορά Βόλου.
Επισημαίνουμε ότι το έντομο Bactrocera zonata αποτελεί σοβαρό επιβλαβή οργανισμό καραντίνας λόγω του μεγάλου δυνητικού οικονομικού, περιβαλλοντικού και κοινωνικού αντίκτυπου για το έδαφος της Ένωσης. Τονίζεται ότι σύμφωνα με τα άρθρα 14 και 15 του κανονισμού (ΕΕ) 2016/2031 αποτελεί ευθύνη των υπόχρεων να γνωστοποιούν αμέσως στην Αρμόδια Αρχή της περιοχής τους οποιαδήποτε ύποπτη εμφάνιση επιβλαβών οργανισμών ή συμπτωμάτων.
Η μη συμμόρφωση των υπόχρεων προς τις υποδείξεις των φυτοϋγειονομικών υπηρεσιών συνιστά φυτοϋγειονομική παράβαση και εφαρμόζονται οι διατάξεις των άρθρων 34α και 35 του Ν. 2147/1952 (Α΄155) όπως πρόσφατα τροποποιήθηκε με το άρθρο 20 του νόμου 5087/2024 (ΦΕΚ Α΄ 25).
Οι απόψεις που εκφράζονται στα σχόλια των άρθρων δεν απηχούν κατ’ ανάγκη τις απόψεις της ιστοσελίδας μας, το οποίο ως εκ τούτου δεν φέρει καμία ευθύνη. Για τα άρθρα που αναδημοσιεύονται εδώ με πηγή, ουδεμία ευθύνη εκ του νόμου φέρουμε καθώς απηχούν αποκλειστικά τις απόψεις των συντακτών τους και δεν δεσμεύουν καθ’ οιονδήποτε τρόπο την ιστοσελίδα.
