Αγροτικές Ειδήσεις: Αναδρομικός αποκλεισμός βιοκαλλιεργητών από τα Eco-Schemes: Στο τραπέζι οι επιστροφές ενισχύσεων

Μια τροποποίηση με βαρύ πολιτικό και πρακτικό αποτύπωμα δημοσιεύθηκε στις 13 Αυγούστου στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως, ανατρέποντας βασικούς όρους εφαρμογής της δράσης Π1-31.9 της Κοινής Αγροτικής Πολιτικής για τη διατήρηση βιολογικών μεθόδων γεωργίας και κτηνοτροφίας. Με την τέταρτη τροποποίηση της υπ’ αριθμ. 1545/179036/09-06-2023 υπουργικής απόφασης, το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων επανακαθορίζει ποιοι θεωρούνται δικαιούχοι των οικολογικών σχημάτων (eco-schemes), αποκλείοντας αγρότες που εντάχθηκαν για πρώτη φορά το 2023, τη χρονιά έναρξης της εφαρμογής τους.
Σύμφωνα με το νέο πλαίσιο, επιλέξιμοι θεωρούνται μόνο οι παραγωγοί οι οποίοι, κατά την 1η Ιανουαρίου κάθε έτους ενίσχυσης, διαθέτουν εκτάσεις ή μονάδες εκτροφής που έχουν ήδη ολοκληρώσει το στάδιο μετατροπής σε βιολογική παραγωγή βάσει του Κανονισμού (ΕΕ) 2018/848. Η ένταξη τεκμηριώνεται αυστηρά μέσω ενεργής σύμβασης με Οργανισμό Ελέγχου και Πιστοποίησης και με την προσκόμιση πιστοποιητικού από το ευρωπαϊκό σύστημα TRACES. Η διάταξη αυτή αποκλείει κάθε περίπτωση ενίσχυσης για όσους βρίσκονταν σε φάση μετατροπής κατά την ημερομηνία αναφοράς, ακόμη κι αν η πρόθεσή τους για βιολογική καλλιέργεια είχε αποτυπωθεί στη δήλωση ΟΣΔΕ.
Το σημαντικότερο, όμως, είναι ότι η τροποποίηση εφαρμόζεται αναδρομικά και για τις ενισχύσεις των ετών 2023 και 2024. Με απλά λόγια, η διοίκηση παραδέχεται εμμέσως ότι χορηγήθηκαν ενισχύσεις σε μη επιλέξιμους δικαιούχους, ανοίγοντας τον δρόμο για αναζήτηση επιστροφών, σε αγρότες που ενήργησαν καλόπιστα, υπό τις οδηγίες της πολιτείας. Η πιθανότητα επιστροφής χρημάτων αφήνει εύλογα ερωτήματα για την ευθύνη του κράτους απέναντι σε πολίτες που συμμορφώθηκαν με τις προδιαγραφές του τότε ισχύοντος πλαισίου.
Η εξέλιξη αυτή καθρεφτίζει βαθύτερες δυσλειτουργίες στο σχεδιασμό και την υλοποίηση της νέας ΚΑΠ, η οποία φαίνεται να προχωρά χωρίς την αναγκαία πρόβλεψη για τα μεταβατικά στάδια και χωρίς εμπειρική αποτύπωση των πραγματικών συνθηκών της ελληνικής υπαίθρου. Η πολιτεία, αντί να υποστηρίξει τη σταδιακή μετάβαση στη βιολογική γεωργία, τιμωρεί εκείνους που την επιχείρησαν πρώτοι, διακόπτοντας απότομα τη σχέση εμπιστοσύνης μεταξύ παραγωγών και διοίκησης.
Η αποσπασματική εφαρμογή της πολιτικής, η απουσία προειδοποίησης, οι ελλιπείς έλεγχοι και η αδυναμία διάκρισης μεταξύ ηθελημένης καταστρατήγησης και καλόπιστης ένταξης σε ένα νέο καθεστώς υποδεικνύουν ένα διοικητικό έλλειμμα που διογκώνεται αντί να περιορίζεται. Παράλληλα, η πλήρης εξάρτηση από τα πιστοποιητικά TRACES – τα οποία σε πολλές περιπτώσεις εκδίδονται με καθυστέρηση – δημιουργεί ασφυκτικό πλαίσιο εφαρμογής και περιορίζει τη δυνατότητα συμμετοχής σε νεοεισερχόμενους.
Από μια πολιτική που υποτίθεται πως έχει στόχο τη στήριξη της βιωσιμότητας και της περιβαλλοντικής προσαρμογής, αυτό που αναδύεται είναι μια αντίφαση αντί για ανταμοιβή της πράσινης μετάβασης, προκύπτει αποκλεισμός και αβεβαιότητα.
Οι αγρότες, σε όλη την Ελλάδα, δεν ζητούν ευνοϊκή μεταχείριση. Ζητούν σαφείς κανόνες, συνεπή εφαρμογή και διαφάνεια στον έλεγχο. Όταν το ίδιο το κράτος αλλάζει ετεροχρονισμένα τους όρους, όχι για το μέλλον αλλά για το παρελθόν, τότε χάνεται η αξιοπιστία του θεσμικού πλαισίου.
Η αποτελεσματικότητα των οικολογικών σχημάτων δεν θα μετρηθεί από την πληρότητα των ΦΕΚ, αλλά από την ικανότητά τους να ενισχύσουν πραγματικά τους αγρότες που επενδύουν σε βιώσιμες πρακτικές, χωρίς να γίνονται θύματα διοικητικών αβελτηριών. Αν δεν υπάρξει άμεσα μια εμπειρικά τεκμηριωμένη πολιτική αναθεώρηση, ο κίνδυνος να μετατραπούν τα eco-schemes από όχημα μεταρρύθμισης σε εστία διοικητικής αδικίας είναι πλέον ορατός.
Ακολουθήστε το Agrocapital.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι τις ειδήσεις
Οι απόψεις που εκφράζονται στα σχόλια των άρθρων δεν απηχούν κατ’ ανάγκη τις απόψεις της ιστοσελίδας μας, το οποίο ως εκ τούτου δεν φέρει καμία ευθύνη. Για τα άρθρα που αναδημοσιεύονται εδώ με πηγή, ουδεμία ευθύνη εκ του νόμου φέρουμε καθώς απηχούν αποκλειστικά τις απόψεις των συντακτών τους και δεν δεσμεύουν καθ’ οιονδήποτε τρόπο την ιστοσελίδα.