Άμεσες ενισχύσεις και συνταξιούχοι αγρότες: τι σχεδιάζει η ΕΕ
Με πολυσέλιδη στρατηγική που παρουσιάστηκε επίσημα στις Βρυξέλλες, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή εισηγείται τον σταδιακό τερματισμό των επιδοτήσεων προς συνταξιούχους αγρότες.
Όπως αναφέρει το δίκτυο GO POP, η πρόταση εντάσσεται στο πλαίσιο της νέας στρατηγικής «Ανανέωσης των Γενεών στη Γεωργία», η οποία επιδιώκει να αντιμετωπίσει τη γήρανση του αγροτικού πληθυσμού και να δημιουργήσει καλύτερες συνθήκες ένταξης για τους νέους που επιθυμούν να ασχοληθούν με τον πρωτογενή τομέα.
Σύμφωνα με το έγγραφο της Επιτροπής, η προτεινόμενη μεταρρύθμιση αποτελεί βασικό βήμα για τη διασφάλιση της βιωσιμότητας του ευρωπαϊκού αγροτικού μοντέλου μετά το 2027, όταν και αναμένεται η έναρξη της επόμενης προγραμματικής περιόδου της Κοινής Αγροτικής Πολιτικής (ΚΑΠ).
Οι λόγοι πίσω από την πρόταση
Η Κομισιόν διαπιστώνει ότι ο ευρωπαϊκός αγροτικός πληθυσμός γηράσκει με ταχείς ρυθμούς, ενώ η ανανέωση των παραγωγών εξελίσσεται αργά. Όπως αναφέρεται, περισσότερο από το ένα τρίτο των ενεργών γεωργών είναι άνω των 65 ετών, ενώ μόλις ένα μικρό ποσοστό κάτω των 35 ετών δραστηριοποιείται επαγγελματικά στη γεωργία. Η κατάσταση αυτή, σύμφωνα με την Επιτροπή, έχει οδηγήσει σε σοβαρές ανισορροπίες στην κατανομή των πόρων, στην κατοχή γης και στη συνέχιση των γεωργικών εκμεταλλεύσεων. Η έλλειψη διαδοχής και η δυσκολία πρόσβασης στη γη αποτελούν, όπως επισημαίνεται, τα σημαντικότερα εμπόδια για τους νέους αγρότες που επιθυμούν να ενταχθούν στον κλάδο.
Οι βασικοί άξονες της νέας πολιτικής
Η στρατηγική που παρουσίασε η Επιτροπή περιλαμβάνει ένα σύνολο προτάσεων με στόχο τη διευκόλυνση της εισόδου νέων αγροτών και τη σταδιακή αποχώρηση των συνταξιούχων από τα συστήματα ενίσχυσης. Μεταξύ άλλων, προβλέπεται η δημιουργία ειδικού χρηματοδοτικού «πακέτου εκκίνησης» για νέους παραγωγούς, με πρόσβαση σε κεφάλαια, δάνεια και φορολογικά κίνητρα.
Παράλληλα, κάθε κράτος-μέλος θα κληθεί να καταρτίσει εθνικό σχέδιο για την ανανέωση των γενεών, δεσμεύοντας μέρος του αγροτικού προϋπολογισμού υπέρ των νέων αγροτών. Η Επιτροπή εισηγείται επίσης την ίδρυση ευρωπαϊκού παρατηρητηρίου γης, το οποίο θα παρακολουθεί την εξέλιξη των τιμών και τη διαφάνεια στις αγοραπωλησίες αγροτεμαχίων.
Επιπλέον, προτείνεται η αναβάθμιση των εκπαιδευτικών προγραμμάτων κατάρτισης, καθώς και η ενίσχυση πρωτοβουλιών για τη συμμετοχή των γυναικών στη γεωργική δραστηριότητα, μέσα από δράσεις όπως το πρόγραμμα «Women in Farming» και το «Erasmus for Young Farmers».
Σταδιακή αποσύνδεση ενισχύσεων από τη συνταξιοδότηση
Σύμφωνα με την πρόταση της Επιτροπής, οι άμεσες ενισχύσεις θα συνδεθούν στο μέλλον με την ηλικία συνταξιοδότησης, ώστε να ενθαρρυνθεί η ομαλή μετάβαση των γεωργικών εκμεταλλεύσεων στις νεότερες γενιές. Το μέτρο θα εφαρμοστεί σταδιακά, με στόχο έως το 2032 να μην δικαιούνται επιδοτήσεων όσοι έχουν αποχωρήσει από την ενεργό παραγωγή.
Η πρόβλεψη αυτή θεωρείται κρίσιμη για την αναδιανομή των πόρων και τη στήριξη των νέων επαγγελματιών της γης. Παράλληλα, δίνεται έμφαση στην ανάγκη διασφάλισης αξιοπρεπών συνθηκών για όσους συνταξιοδοτούνται, με τη θέσπιση εναλλακτικών μηχανισμών εισοδηματικής υποστήριξης.
Οι επιπτώσεις για τα κράτη-μέλη και την Ελλάδα
Η εφαρμογή των προτάσεων της Κομισιόν αναμένεται να επηρεάσει τη διαμόρφωση των εθνικών αγροτικών πολιτικών στα κράτη-μέλη. Για την Ελλάδα, όπου το ποσοστό των ηλικιωμένων αγροτών παραμένει ιδιαίτερα υψηλό, η στρατηγική αυτή θα απαιτήσει αναπροσαρμογή των υφιστάμενων μηχανισμών ενίσχυσης και νέες πρωτοβουλίες για την είσοδο νέων επαγγελματιών στον κλάδο.
Στην ελληνική ύπαιθρο, η πρόσβαση στη γη και στη χρηματοδότηση αποτελεί διαχρονικά εμπόδιο για τους νέους, γεγονός που αναμένεται να τεθεί εκ νέου στο επίκεντρο των εθνικών πολιτικών. Η Κομισιόν προτρέπει τα κράτη-μέλη να δώσουν προτεραιότητα σε αυτά τα ζητήματα, προκειμένου να επιτευχθεί ουσιαστική ανανέωση του ανθρώπινου δυναμικού της γεωργίας.
Στόχος η αύξηση των νέων αγροτών στην Ε.Ε. έως το 2040
Το στρατηγικό σχέδιο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής θέτει ως βασικό στόχο τον διπλασιασμό του ποσοστού των νέων αγροτών στην Ευρωπαϊκή Ένωση έως το 2040. Η ενίσχυση της παρουσίας νέων παραγωγών θεωρείται απαραίτητη για την ανταγωνιστικότητα του αγροτικού τομέα, την καινοτομία και τη διασφάλιση της επισιτιστικής επάρκειας. Η Επιτροπή υπογραμμίζει ότι η ανανέωση των γενεών δεν αποτελεί μόνο οικονομική ανάγκη, αλλά και βασική προϋπόθεση για τη διατήρηση της κοινωνικής και περιβαλλοντικής ισορροπίας στις αγροτικές περιοχές της Ευρώπης.
Χρονοδιάγραμμα και επόμενα βήματα
Η πρόταση της Κομισιόν θα τεθεί σε δημόσια διαβούλευση με τα κράτη-μέλη, τους αγροτικούς φορείς και τις οργανώσεις παραγωγών. Μετά την ολοκλήρωση της διαδικασίας, αναμένεται να διαμορφωθεί το τελικό κείμενο της στρατηγικής, το οποίο θα ενσωματωθεί στο πλαίσιο της νέας ΚΑΠ μετά το 2027. Οι συζητήσεις αναμένεται να επικεντρωθούν στον τρόπο μετάβασης από το υφιστάμενο σύστημα επιδοτήσεων στο νέο μοντέλο, καθώς και στις εθνικές ιδιαιτερότητες κάθε κράτους-μέλους.
Οι απόψεις που εκφράζονται στα σχόλια των άρθρων δεν απηχούν κατ’ ανάγκη τις απόψεις της ιστοσελίδας μας, το οποίο ως εκ τούτου δεν φέρει καμία ευθύνη. Για τα άρθρα που αναδημοσιεύονται εδώ με πηγή, ουδεμία ευθύνη εκ του νόμου φέρουμε καθώς απηχούν αποκλειστικά τις απόψεις των συντακτών τους και δεν δεσμεύουν καθ’ οιονδήποτε τρόπο την ιστοσελίδα.
