Μετάβαση σε μια ανθεκτική στην κλιματική αλλαγή και κυκλική Ευρώπη έως το 2030

Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο ενέκρινε  συμπεράσματα με θέμα «Περιβάλλον της Ευρώπης με ορίζοντα το 2030 – Προς μια πιο ανθεκτική στην κλιματική αλλαγή και κυκλική Ευρώπη». 

Στα συμπεράσματα τονίζεται η επείγουσα ανάγκη να επιταχυνθεί η δράση για την επίτευξη των μακροπρόθεσμων περιβαλλοντικών και κλιματικών στόχων της ΕΕ, ιδίως των έξι στόχων προτεραιότητας του 8ου Προγράμματος Δράσης για το Περιβάλλον (ΠΔΠ) για το 2030.

Το Συμβούλιο αναγνωρίζει τα πορίσματα τόσο της τελευταίας έκθεσης του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Περιβάλλοντος (ΕΟΠ) με τίτλο «Το περιβάλλον της Ευρώπης 2025» όσο και της ενδιάμεσης επανεξέτασης του 8ου ΠΔΠ από την Επιτροπή. Παρά την πρόοδο, και οι δύο εκθέσεις καταλήγουν στο συμπέρασμα ότι απαιτούνται περαιτέρω προσπάθειες για την επίτευξη των στόχων προτεραιότητας για το 2030, ιδίως όσον αφορά την προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή και την κυκλική οικονομία.

Στα συμπεράσματά του, το Συμβούλιο αναγνωρίζει ρητά την ανεπαρκή πρόοδο προς την επίτευξη των στόχων του 8ου ΠΔΠ και τη μη ικανοποιητική κατάσταση της φύσης και της βιοποικιλότητας. Τονίζει επίσης την επείγουσα ανάγκη προώθησης τόσο της ανθεκτικότητας στην κλιματική αλλαγή όσο και της μετάβασης σε μια κυκλική οικονομία, αναγνωρίζοντας τη διασύνδεση αυτών των ζητημάτων για την αντιμετώπιση κλιματικών και περιβαλλοντικών προκλήσεων όπως η ρύπανση, η απώλεια βιοποικιλότητας και η έλλειψη πόρων.

Ανθεκτικότητα στην κλιματική αλλαγή

Το Συμβούλιο σημειώνει με ανησυχία ότι πολλοί κλιματικοί κίνδυνοι που εντοπίστηκαν στην ευρωπαϊκή εκτίμηση κλιματικών κινδύνων (EUCRA) έχουν φτάσει σε κρίσιμα επίπεδα. Απαιτούνται μετασχηματιστικές αλλαγές για την ενίσχυση της ασφάλειας, της ευημερίας και της ανταγωνιστικότητας της ΕΕ, καθιστώντας την καλύτερα προετοιμασμένη και ανθεκτικότερη.

Το Συμβούλιο ζητεί την προορατική ενσωμάτωση της ανθεκτικότητας στην κλιματική αλλαγή σε όλες τις πολιτικές και τους τομείς («ανθεκτικότητα στην κλιματική αλλαγή ήδη από τον σχεδιασμό»). Τονίζει τη θεμελιώδη σημασία των υγιών οικοσυστημάτων και των λύσεων που βασίζονται στη φύση ως οικονομικά αποδοτικών μέσων για την ανθεκτικότητα στην κλιματική αλλαγή. Το Συμβούλιο εκφράζει επίσης ικανοποίηση για τα σχέδια της Επιτροπής να αναπτύξει ένα νομικό πλαίσιο για τη στήριξη της ανθεκτικότητας στην κλιματική αλλαγή, τονίζοντας την ανάγκη για κοινούς ορισμούς, στόχους και μεθοδολογίες για τις εκτιμήσεις κινδύνου, τηρώντας παράλληλα τις αρχές της επικουρικότητας και λαμβάνοντας υπόψη τις τοπικές ιδιαιτερότητες.

Στα συμπεράσματα τονίζεται ότι η επαρκής χρηματοδότηση είναι καίριας σημασίας, καθώς απαιτεί την κινητοποίηση τόσο δημόσιων όσο και ιδιωτικών πόρων, και ότι το κόστος και οι ζημίες λόγω αδράνειας αναμένεται να είναι σημαντικά υψηλότερα από την αποτελεσματική δράση.

Κυκλική οικονομία

Το Συμβούλιο επιβεβαιώνει την ανάγκη για ένα ολοκληρωμένο, αποδοτικό και αποτελεσματικό νομοθετικό πλαίσιο για την επιτάχυνση της συστημικής αλλαγής προς την επίτευξη των μακροπρόθεσμων στόχων της κυκλικής οικονομίας. Eπίσης τονίζει τη σημασία της εύρυθμης λειτουργίας της ενιαίας αγοράς δευτερογενών πρώτων υλών για τη μείωση της εξόρυξης υλικών και την ενίσχυση της ανακύκλωσης. Ενθαρρύνει την Επιτροπή να διερευνήσει πιθανούς μηχανισμούς τιμολόγησης και τόνωσης για την εξασφάλιση ισότιμων όρων ανταγωνισμού μεταξύ κυκλικών και γραμμικών επιχειρηματικών μοντέλων.

Τονίζει τη σημασία της καθιέρωσης κύκλων μη τοξικών υλικών με την ταχεία σταδιακή κατάργηση των επιβλαβών ουσιών και την πλήρη εφαρμογή της στρατηγικής για τη βιωσιμότητα των χημικών προϊόντων, ιδίως με την αναθεώρηση και τον εκσυγχρονισμό του κανονισμού REACH. Το Συμβούλιο τονίζει επίσης τη σημασία περαιτέρω κινήτρων για την αύξηση της ανθεκτικότητας, της δυνατότητας επισκευής και της επαναχρησιμοποίησης των προϊόντων, και ζητεί την έγκαιρη εφαρμογή του κανονισμού για τον οικολογικό σχεδιασμό για βιώσιμα προϊόντα (ESPR).

Ιστορικό

Τα συμπεράσματα του Συμβουλίου ανταποκρίνονται σε δύο σημαντικές πρόσφατες εξελίξεις:

▪ την ενδιάμεση επανεξέταση του 8ου ΠΔΠ, που υποβλήθηκε από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή στις 13 Μαρτίου 2024, στην οποία αξιολογείται η πρόοδος προς την επίτευξη των έξι στόχων προτεραιότητας του 8ου ΠΔΠ για το 2030

▪ την έκθεση του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Περιβάλλοντος (ΕΟΠ) σχετικά με την κατάσταση του ευρωπαϊκού περιβάλλοντος, με τίτλο «Europe’s environment 2025», που παρουσιάστηκε στις 29 Σεπτεμβρίου 2025

Και στις δύο εκθέσεις επισημαίνεται ότι η επίτευξη των στόχων προτεραιότητας για το 2030, οι οποίοι βασίζονται στις φιλοδοξίες της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας, θα απαιτήσει περαιτέρω προσπάθειες.

Στο πλαίσιο αυτό, η Επιτροπή ανακοίνωσε δύο σημαντικές πρωτοβουλίες στο πρόγραμμα εργασίας της για το 2026: το ευρωπαϊκό ολοκληρωμένο πλαίσιο για την ανθεκτικότητα στην κλιματική αλλαγή και την πράξη για την κυκλική οικονομία. Τα συμπεράσματα αυτά έχουν ως στόχο να καθορίσουν τις πολιτικές προτεραιότητες και τις φιλοδοξίες του Συμβουλίου για τις εν λόγω επικείμενες νομοθετικές προτάσεις.

Σχετικά άρθρα:

Ο Τραμπ διέκοψε τις συνομιλίες με τους Ευρωπαίους για να μιλήσει με τον Πούτιν Μεγάλη Βρετανία, Καναδάς και Αυστραλία αναγνώρισαν ένα παλαιστινιακό κράτος Ο ΟΟΣΑ για το χάσμα ευρυζωνικότητας μεταξύ αγροτικών και αστικών περιοχών Είκοσι άνθρωποι επέβαιναν στο τουρκικό στρατιωτικό μεταγωγικό αεροσκάφος C-130 που συνετρίβη